Kalendarze na świecie

Kalendarz muzułmański - księżycowy, używany głównie do celów religijnych przez wyznawców islamu. W odróżnieniu od większości kalendarzy, długość miesięcy muzułmańskich nie jest ustalona. Nowy miesiąc, zgodnie z zaleceniami Mahometa, rozpoczyna się, gdy zostanie zaobserwowany gołym okiem nowy sierp Księżyca po nowiu. Ze względu na różne warunki atmosferyczne, w kilku krajach miesiąc może zacząć się innego dnia.

Najważniejszą zmiana dla tego kalendarza było zarządzenie przez Kalifa Umara nowej ery. Na wzór chrześcijański za swój początek obrała ważne wydarzenie, jaki ma dla muzułmanów migracja Mahometa z Mekki do Medyny, czyli 15 lub 16 lipca 622 roku. Kolejne lata liczone są zatem od tego roku, a dla odróżnienia od ery chrześcijańskiej są one dzisiaj oznaczane jako A.H. (łac. Anno Hegirae). W roku 2010 kalendarza gregoriańskiego skończył się rok 1430 A.H. i rozpoczął się rok 1431 A.H.

Tylko Arabia Saudyjska, używająca kalendarza muzułmańskiego do celów oficjalnych, posługuje się wzorem matematycznym do ustalania początku miesiąca.

Poza muzułmańskim jest jeszcze wiele, wiele innych...
Kalendarz egipski - Powstał ok. 3000 lat p.n.e. Oparto go na cyklu wylewów Nilu. Niegdyś obowiązywał w starożytnym Egipcie, a do dziś jest stosowany w Etiopii. Rok dzielił się w nim na 3 pozy po 4 miesiące każda: achet to pora wylewów, peret - pora cofania się wód, a ostatnia szemu - pora sucha czyli lato.

Indyjski kalendarz narodowy - Urzędowy kalendarz w Indiach, używany obok gregoriańskiego. Kalendarz hinduski był opracowany przez specjalny komitet reformy kalendarza. Zadanie komitetu polegało na ujednoliceniu bardzo licznych systemów liczenia czasu występujących w Indiach. Lata liczy się według ery Saka (na pamiątkę zwycięstwa nad Sakami), która zaczęła się w 78 r.

Kalendarze buddyjskie - Era buddyjska to liczony od śmierci Siddhatthy Gotamy zwanego Buddą. Problem w tym kalendarzu polega na tym, że nie widomo ile lat miał Budda, kiedy zmarł, niejasnością natomiast pozostaje data jego narodzenia, co do której jest kilka hipotez. Najczęściej mówi się o roku 480 p.n.e. lub 544 roku p.n.e. By przeliczyć datę z ery buddyjskiej na chrześcijańską należy odjąć od ery buddyjskiej 544 lata.

Kalendarz chiński oraz pochodne od niego kalendarze japońskie składają się z sześćdziesięcioletnich cykli, które stanowią kombinację dwunastu Ziemskich Gałęzi reprezentowanych przez 12 zwierząt oraz pięciu Niebiańskich Pni, ukazywanych przez 5 żywiołów: woda, ziemia, drewno, ogień, metal.
Nowy Rok w Chinach jest ruchomy. Przypada na styczeń lub luty. Doba Chińczyków ma12 części, które nazywa się godzinami - mimo że w rzeczywistości każda z nich trwa 120 minut).

Dla Japończyków do dziś bardzo ważną rolę pełnią okresy Rokuyo - sześć „rodzajów” dni, pozwalających na przewidzenie, czy będzie się danego dnia miało szczęście czy nie. W ten sposób, Senhu oznacza dla mieszkańca Japonii pech przed południem i szczęście po południu. Butsumetsu to z kolei dzień śmierci Buddy - najbardziej pechowy, jaki można sobie wyobrazić.

Kalendarz Irański - nazywany także kalendarzem Dżalali opracowano w XI-wiecznej Persji. W Iranie i Afganistanie używa się go aż do dzisiaj. Wprowadzony został 15 marca 1079 r. Mimo iż kalendarz został opracowany na życzenie władcy, aż do 1925 r. jedyną oficjalną rachubą czasu w Persji (dzisiejszy Iran) pozostawał kalendarz muzułmański. W Afganistanie i Iraku, identycznie jak w kalendarzu muzułmańskim, lata liczone są od ucieczki Mahometa z Mekki. We wszystkich krajach islamskich pierwszym dniem tygodnia jest sobota, a ostatnim piątek - zgodnie z religią, dzień świąteczny. Dla potrzeb oznaczenia, iż dana data podana jest w irańskim systemie rachuby lat, po numerze roku podaje się skrót AP (od łac. Anno Persico/Anno Persarum).

Stosowany na świecie jest co najmniej jeszcze jeden podział kalendarzy. Ze względu na początek ery można kalendarze podzielić na linearne - w których lata liczone są ciągle od jakiegoś wydarzenia historycznego, np. od narodzenia Chrystusa czy od ucieczki Mahometa z Mekki do Medyny. Drugim rodzajem są kalendarze cykliczne - gdzie lata liczy się w powtarzających się cyklach, np. 12-letnich, 60-letnich itp. Używa się go np. w Chinach oraz na Bali.

W kalendarzu Starogreckim nazwy miesięcy na ogół pochodziły od nazw świąt lub imion bogów. Pierwszy miesiąc nosił nazwę Hekatombaion (od hekatomby czyli ofiary ze 100 dziewic).

W starożytnej Grecji do obliczania czasu używano terminu „olimpiada”, co oznaczało okres pomiędzy dwoma następującymi po sobie igrzyskami. Najbardziej znany zapis z użyciem „olimpiady” dotyczy założenia Rzymu, który prawdopodobnie powstał w „trzecim roku VI Olimpiady”.

W Kalendarzu rzymskim, początkiem ery było założenie miasta Rzym (rok 53 p.n.e.) Miało to wszakże znaczenie tylko historyczne, gdyż rzymianie zwykle nie oznaczali lat kolejnymi liczbami. Pierwszym miesiącem roku w Rzymie był marzec.

Ciekawy i nietypowy kalendarz ma również Nepal. Nazywa się Bikram Sambat. Nowy Rok rozpoczyna się w połowie kwietnia i analogicznie każdy kolejny miesiąc również zaczyna się mniej więcej w połowie „naszego” miesiąca. Obecnie jest tam rok 2063. Jeżeli w rozmowie z tubylcami musisz wskazać jakąś datę, lepiej operować stwierdzeniami typu „pięć dni temu” czy „za dwa tygodnie” itp. Nasze „20 marca ”czy „1 lipca”. Niewiele będzie wyjaśniało.