Ochryd - perła Macedonii

Ochryd (w Polsce niektórzy używają również nazwy Ochryda) znajduje się w południowo-zachodniej Macedonii. Miasto zamieszkiwane jest przez ponad 40 tys. osób i położone jest bardzo malowniczo - nad Jeziorem Ochrydzkim, u stóp pasma górskiego Galiczica i częściowo na wzgórzach. To położenie wraz z piękną zabudową było przyczyną wpisania Ochrydu na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Burzliwa historia
Ochryd powstał w miejscu dwóch starożytnych miast i już w IV wieku był osadą chrześcijańską. W VI wieku został doszczętnie zniszczony przez trzęsienie ziemi, ale szybko go odbudowano. Po odbudowie Ochryd był najeżdżany wielokrotnie przez plemiona słowiańskie, co w efekcie doprowadziło do upadku. W IX wieku miasto przejęli Bułgarzy i niedługo po tym po raz pierwszy użyto nazwy „Ohrid”. Pod koniec pierwszego tysiąclecia miasto było stolicą państwa bułgarskiego, siedzibą cara Samuela i patriarchy słowiańskiego. Były to czasy jego świetności. W 1018 roku Ochryd przeszedł pod panowanie bizantyjskie i został zdegradowany do pozycji arcybiskupstwa.

W ciągu kolejnych stuleci miasto przechodziło z rąk do rąk, aż trafiło w ręce Turków osmańskich. Dopiero w XVIII wieku zaczęło się ponownie rozwijać, zlikwidowane zostało arcybiskupstwo i miasto uwolniło się spod panowania Imperium Osmańskiego. Po Wojnach Bałkańskich trafiło w granice Serbii, a w 1945 roku w Macedonii, będącej częścią Jugosławii.

Po odzyskaniu przez Macedonię niepodległości w 1991 roku Ochryd pozostał w jej granicach. Przez stulecia Ochryd uznawany był za centrum chrześcijaństwa i dlatego w mieście powstało wiele świątyń. To tutaj żył i nauczał św. Klemens, któremu niektórzy przypisują stworzenie cyrylicy. Podobno w średniowieczu w Ochrydzie istniało 365 kaplic z różnych czasów. Mieścić się one miały praktycznie wszędzie - w mieście, w jaskiniach czy na skarpach. Ta liczba może wydawać się dziś niewyobrażalna, zważywszy na wielkość miasta.

Co zwiedzić w Ochrydzie?
Ochryd można dokładnie zwiedzić w kilka godzin, gdyż miasto nie jest duże, ale warto poświęcić na niego trochę więcej czasu. Zwiedzanie najlepiej zacząć od spaceru po wąskich uliczkach starego miasta, gubiąc się wśród nich. Dzięki temu można poczuć czar tego wyjątkowego miejsca. Warto też przejść się na targ do „dzielnicy handlowej”, w której widać pozostałości dawnych bazarów. Po takim spacerze można się zainteresować kilkoma ważnymi zabytkami, których nie sposób pominąć.

Cerkiew św. Zofii
Została wybudowana w XI wieku w miejscu dawnej słowiańskiej świątyni. Najpierw była katedrą, następnie wielką cerkwią arcybiskupstwa ochrydzkiego, później przekształcono ją w meczet, który potem służył jako magazyn, żeby w końcu, w 1912 roku, powróciła do swej pierwotnej roli - cerkwi. We wnętrzu znajdują się oryginalne freski pochodzące z XI wieku. Cerkiew jest jednym z najważniejszych zabytków, jakimi może się pochwalić Macedonia. Znajduje się w starej części miasta u podnóży górzystej części miasta.

Cerkiew św. Pantelejmona
Świątynia wznosi się na wzgórzu ponad Jeziorem Ochrydzkim, w starej części miasta. Jest to replika dawniejszej cerkwi zbudowanej przez św. Klemensa Ochrydzkiego w IX wieku w miejscu wczesnochrześcijańskiej bazyliki. W XV wieku cerkiew została zniszczona przez Turków, którzy najechali Ochryd. Kilka lat temu odbudowano w tym samym miejscu cerkiew, która podobno jest identyczna jak jej pierwowzór sprzed wieków.

Cerkiew św. Jana Teologa w Kaneo
Kolejna świątynia wznosi się na skarpie ponad jeziorem, w dzielnicy rybackiej Kaneo. Położona jest bardzo malowniczo, pięknie widoczna znad wody, ale równie piękny widok na jezioro rozpościera się, kiedy stoi się przy cerkwi. Nie wiadomo, kiedy została wybudowana, ale wiadomo, że w I połowie XV wieku już istniała. W cerkwi zachowało się wiele oryginalnych fresków, dzięki czemu dość sporo wiadomo o średniowiecznym malarstwie sakralnym w Macedonii. Poniżej skarpy, przy brzegu jeziora mieści się kolejna świątynia - maleńka cerkiew św. Petka. Wykuta została w skale, co jest znamienne dla okolic Jeziora Ochrydzkiego. Przy cerkwi wypływa ze skały „święte źródełko”.

Twierdza Samuela
Ponad miastem, na wzgórzu ochrydzkim wznosi się twierdza. Pierwotna budowla pochodziła z IV wieku p.n.e., została przebudowana w X wieku, za czasów cara Samuela. To jemu zawdzięcza swoją nazwę. Twierdza obecnie jest odnowiona i rozpościera się z niej piękny widok na miasto i jezioro. Niemniej, sama w sobie wrażenia zbyt wielkiego nie robi, co nie znaczy, że nie warto się na nią wspiąć. Z czterech bram do niej prowadzących pozostała tylko jedna - Górna Brama.

Teatr antyczny
U podnóża wzgórza ochrydzkiego z twierdzą, pod Górną Bramą znajduje się teatr antyczny. Zbudowany został jeszcze przed naszą erą w okresie hellenistycznym. Warto posiedzieć chociaż chwilę na kamiennych ławach i wczuć się w klimat tego starożytnego miejsca.

Na zakończenie zwiedzenia można odwiedzić Muzeum Piśmiennictwa Słowiańskiego, a potem odpocząć po dniu pełnym wrażeń na jednym z leżaków nad Jeziorem Ochrydzkim lub w jednej z kawiarenek umiejscowionych również nad wodą. W upały, dla orzeźwienia warto wskoczyć choć na chwilę do jeziora. Dodaje to energii na kolejną dawkę wrażeń podróżniczych.