W kategorii "opuszczone" mieszczą się liczne ghost-towns w USA, najczęściej opustoszałe po zakończeniu wydobycia jakichś surowców ze złóż (złoza wyczerpane albo wydobycie nieopłacalne). Nie są aż NIESAMOWITE, ale na mnie robiły wrażenie. Było miasto z hotelem, barem, bankiem, cmentarzem i stacją kolejową - i nie ma miasta, tylko ruiny (jeszcze nie w całkowitej rozsypce). Jeśli ktoś zadba o takie ghost-town, np. urządzi park historyczny (skansen, muzeum) - jest na co popatrzeć.

Inną ciekawostką, też z amerykańskiego podwórca, są zalane osady. Amerykanie to bobry - lubują się w budowie tam, spiętrzaniu wody i robieniu zalewowych zbiorników retencyjno-rekreacyjnych, zwłaszcza na południu, gdzie świat pustynnieje. Umówmy się, że takie zalane miasteczka też są opuszczone, bo nikt nie chciał zostać i dać się zalać (chociaż historia odnotowała różne dramatyczne wydarzenia związane z oporem mieszkańców tych miasteczek).

No i to samo można powiedzieć o naszych wsiach zasypanych piaskiem - tam gdzie ruchome wydmy. Na mnie robi to wielkie wrażenie. Chciałabym kiedyś taką wieś odkopać - no, może nie całą, wystarczy malutki kawałeczek...

Pod koniec lat 70-tych (chyba byl to rok 79) mialem okazje wyjechac na Ukraine (wtedy ZSRS). Ojciec zatrudnil sie w polskim przedsiebiorstwie budujacym "Rurociag Przyjazni". Pracowalo w nim kilka tysiecy polskich fachowcow wlaczajac w to cale zaplecze, lacznie z lekarzami. Polski oboz (posiolek) miescil sie pomiedzy miejscowosciami Pisarewka i Kantymirowka. Wokol ukrainskie stepy, kolchozowe pola, lasy i dzikie bezdroza. Pojechalismy z mama i bratem  na dwa tygodnie odwiedzic ojca na tzw. "rozlake".
     W polskim "obozie" walesala sie spora grupa psow przygarnietych przez Polakow i zywionych przez polska kuchnie. Ze wzgledu na moje zamilowanie do wloczegi i brak innego zajecia zabieralem mlodszego brata i grupe szesciu duzych pieskow na codzienne dlugie wycieczki po okolicy. Dla nas byla to totalna egzotyka. Ciagnace sie kilometrami pola slonecznikow, arbuzy rosnace na miedzach, niezmierzone polacie stepu, zagajniki, wawozy i strumienie. Czasem widzielismy ogromne traktory i kombajny pracujace w polu, wielkie stada wron zerujacych na wysokich stertach niczym nie zabezpieczonego ziarna (ot sowiecka gospodarka) lub niezliczone stada krow pedzonych przez Baszmakow na koniach.
     Pewnego dnia doszlismy do opuszczonej wioski, a raczej tego co z niej zostalo. Wioska, polozona na szczycie pagorka, skladala sie z okolo 20-25 malenkich gospodarstw polozonych symetrycznie na niewielkiej przestrzeni. Domki zbudowane byly z gliny nalepionej na drewniano-wiklinowej konstrukcji i kryte strzecha. Wszystkie byly w daleko posunietym stanie zniszczenia. Wewnatrz zachowaly sie gliniane piece z charakterystycznymi zapieckami do spania. Nasza uwage zwrocily zawiasy dzwi wykonane z gumy (sparciale) lub ze skory (niezle zachowane). Kolo ruin domkow znajdowaly sie pozostalosci komorek i malych budynkow (chlewikow?) oraz resztki plotow. Wokol roslo sporo zdziczalych drzew owocowych, glownie wegierek i moreli (ale sie wtedy objedlismy!). W pewnej odleglosci znajdowaly sie ruiny wiekszych zabudowan wykonanych z cegly i w duzej mierze rozebranych oraz jakies betonowe fundamenty i spore, rdzewiejace metalowe zbiorniki. Domyslilismy sie, ze to musial kiedys byc kolchoz albo sowchoz (pozniej sie to potwierdzilo). Wymarla wioska sprawiala niesamowite wrazenie, szczegolnie na chlopakach wychowanych na westernach.
     Na skraju wioski, na stoku wzgorza, znalezlismy cmentarz. Na grobach znajdowaly sie drewniane tabliczki lub prawoslawne krzyze z inicjalami i nazwiskami zmarlych oraz datami smierci. Wiekszosc, ktore udalo sie odczytac, wskazywala date smierci na 1953 rok. Dolem plynela rzeczka, moze trzymetrowej szerokosci. Nie wiem czy deszcze, czy erozja gleby czy, w koncu, stada pedzonych tam krow (widac bylo slady) spowodowaly, ze krawedz wzgorza osunela sie do rzeczki odslaniajac wiele grobow. Tu i owdzie sterczaly z zyznej, czarnej ziemi biale kosci. Przy samej rzeczce znalezkismy kilka czaszek. Widok byl makabryczny, a dla nas - malolatow - niezapomniany.
     Wracalismy czym predzej do obozu, bylo goraco a po zjedzonych slodkich owocach chcialo sie pic. Idac na skroty znalezlismy maly, obrosniety drzewami stawik a przy nim zrodelko. Po sladach domyslilismy sie, ze Baszmacy poili tam krowy.  Przy zrodelku zostawiony byl bialy, poobijany, emaliowany kubek a na kawalku deski ktos namalowal zielona farba napis: "Pij bratczik na zdarowie".
     Pozniej, od zaprzyjaznionego z ojcem aptekarza z Pisarewki, dowiedzielismy sie, ze wiekszosc mieszkancow kolchozu wybila, w ciagu paru miesiecy, jakas zaraza a tych, co przezyli przesiedlono w do wioski polozonej kilkadziesiat km dalej. Niestety nie zapamietalem nazwy tego kolchozu (chyna zaczynala sie na "B"). Nie mialem tez wtedy aparatu i nie zrobilem zadnych zdjec. Strasznie teraz zaluje bo moglbym nimi udokumentowac to niezwykla przygode.

Ostatnio edytowany przez kangur (2011-10-22 16:15:49)

Fajna fajna ...przygoda 

Kangur: super, powinienes wrzucic ten komentarz pod HISTORIE I HISTORYJKI Super opowiadanie!

Ja myślę, że nawet u nas da radę się znaleźć dużo ciekawych opuszczonych miejsc mi się bardzo podobają bunkry opuszczone przez Sowietów na linii Mołotowa. W tej chwili wiele z nich nie jest w ogóle zagospodarowanych, są ostoją dla nietoperzy i wilków. Warto poszperać i poszukać co nieco o tym w internecie

Ja też bardzo lubię zwiedzać takie porzucone miasta czy inne budowle.  Rzeczywiście, jest to rodzaj  turystyki i istnieje wiele grup, tzw. „Urban Explorers” i swego czasu byłem członkiem jednej z nich.  W Kanadzie, tak jak w USA, istnieje sporo opuszczonych miasteczek; z niektórych praktycznie nie pozostało już niż i pochłonęła je puszcza, inne są w minimalnej części zamieszkałe przez sezonowych turystów, ale istnieją też dość dobrze zachowane osady.  Wiele z nich dawniej prosperowały dzięki swojemu położeniu koło głównych dróg, trasy kolejowej lub istniejących kopalni lub operacji wyrębu lasu.  Gdy kopalnie się zamykały lub kończyło się drzewo, miasta umierały naturalną śmiercią.  Z powodu porzucenia wielu szlaków kolejowych (niektóre stały się teraz szlakami dla pieszych, rowerzystów i innych małych pojazdów) miasteczka znajdujące się przy nich straciły prawo bytu—jak też te przy istniejących liniach kolejowych, bo praktycznie pociągi się już tam nie zatrzymują.

Parę lat temu wybrałem się z grupą „Urban Explorers” do miasta Rochester w stanie Nowy York.  Jest tam porzucony 'subway'--kiedyś w mieście tym jeździły tramwaje i ich trasa przechodziła pod ziemią i nawet mostem (który kiedyś był... akweduktem, obecnie jego górna część to ulica, a dolną jeździły tramwaje).  Wycieczka zajęła nam dobre parę godzin i wiele kilometrów przeszliśmy pod ziemią, nieraz w kompletnych ciemnościach.  Może kiedyś napiszę coś o niej w „Podróżach” i załączę zdjęcia.

Także parę razy wybraliśmy się do opuszczonego szpitala psychiatrycznego, starej bazy wojskowej (w których szkolono pilotów podczas wojny), dwóch zrujnowanych fabryk i opuszczonej osady, która przez dziesiątki lat stanowiła miejsce zamieszkania dla ponad 20 rodzin.  Takie wyjazdy były zawsze pełne wrażeń i dawały okazję do zrobienia wielu zdjęć.

A co do Polski, to na pewno są porzucone bunkry, nawet pamiętam z moich wycieczek z lat siedemdziesiątych, jak mówili o nich lokalni ludzi—ale też bali się tam wchodzić z powodu min i niewypałów.  Przynajmniej tutaj w Kanadzie nie ma takiego problemu!

Pozdrawiam,

Jacek

Zdjęcia z opuszczonego subway'u (metra) są tutaj: http://www.flickr.com/photos/jack_1962/sets/72157603323635658 .  Opisy i odnośniki (links) są w języku angielskim.  Zostały zrobione podczas naszej wyprawy 10 listopada 2007 roku.