Afganistan - wioski, pod palącym słońcem - relacja z wakacji
Afganistan należy do najsłabiej rozwiniętych gospodarczo państw świata. PKB wyniósł 8,84 mld dolarów USA (dane szacunkowe z 2007), czyli zaledwie 270,1 dolarów na 1 mieszkańca, z czego 38% dostarczyło rolnictwo, 24% przemysł, a resztę usługi.
Zasoby naturalne: gaz ziemny, ropa naftowa węgiel, miedź, chrom, baryty, siarka, ołów, cynk, ruda żelaza, sól, kamienie szlachetne i półszlachetne są eksploatowane w ograniczonym zakresie, większe znaczenie ma jedynie wydobycie gazu (19,2 mln m³ w 2005) i surowców budowlanych, między innymi lazurytu. Kilka elektrowni wodnych wyprodukowało 754,2 mln kWh energii elektrycznej. Liczne zakłady rzemieślnicze rozrzucone po całym kraju produkują rozmaite wyroby włókiennicze, metalowe, skórzane oraz wyroby z drewna i inne. Rozwinięty jest przemysł spożywczy.
Główną gałęzią gospodarki jest niskotowarowe rolnictwo. Uprawia się głównie zboże (pszenica 2,7 mln ton, ponadto kukurydzę, jęczmień i ryż, także bawełnę, buraki cukrowe, trzcinę cukrową; w dolinach rzek - na terenach nawadnianych - kwitnie sadownictwo i uprawa winorośli - produkcja winogron 365 tys. ton.
Dobrze rozwinięta hodowla (częściowo koczownicza): owiec - 11 mln, kóz - 2,2 mln oraz wielbłądów i koni.
Transport bardzo słabo rozwinięty. Drogi liczą tylko 42,2 tys. km, w tym: 29 800 km szlaków nieutwardzonych (wskaźnik gęstości dróg wynosi zaledwie 6,51 km/100 km²), a jednocześnie nie istnieją tu jakiekolwiek linie kolejowe. W Afganistanie istnieje 1 200 km (w 2007) śródlądowych dróg wodnych. Najważniejszą arterię stanowi żeglowny odcinek rz. Amu Daria, po którym pływają statki o pojemności do 500 DWT. Ponadto istnieją gazociągi o łącznej długości 466 km. Główne lotniskow Kabulu ma połączenie z kilkoma miastami za granicą. Poza Kabulem, w 2007 istniało 11 innych lotnisk o betonowych pasach startowych oraz 34 inne o nieutwardzonych lądowiskach. Międzynarodowe linie lotnicze znajdują się w Kabulu i w Kandaharze. Na całym obszarze kraju poważną rolę odgrywa nadal transport juczny.
Bilans handlowy niezrównoważony: eksport w 2006 wyniósł 274 mln dolarów, zaś import aż 3 823 mln dolarów. Główni partnerzy handlowi: Pakistan, USA Indie, Niemcy, Rosja, Japonia i Iran. Z uwagi na utrzymujące się od kilkudziesięciu lat konflikty i prowadzone działania wojenne, gospodarka afgańska znajduje się w ruinie. Głównym produktem eksportowym, do niedawna, było opium, którego roczna produkcja wynosiła 4.000 ton. Produkcją opium trudnią się lokalni watażkowie usadowieni w poszczególnych rejonach kraju i czujący się bezkarni ze względu na słabość władzy centralnej.
Afganistan jest wysokogórskim krajem śródlądowym, nie posiadającym dostępu do morza, położonym w środkowej i południowo-zachodniej Azji. Ponad 4/5 powierzchni zajmują góry. Z północnego wschodu na południowy zachód rozpościerają się Hindukusz z najwyższym szczytem kraju (Noszak, 7 492 m n.p.m.), przechodzący w surowe obszary Wyżyny Irańskiej a następnie w półpustynię Registanu, między którymi znajduje się Wyżyna Haradżat z kilkoma przełęczami umożliwiającymi komunikację pomiędzy regionami kraju. Klimat surowy i mroźny, w górach średnie temperatury stycznia spadają do -15 °C, a w lipcu rzadko przekraczają 0 °C. Lata najcieplejsze na pustynnych obszarach na południu (powyżej +22 °C). Opady w górach powyżej 1 500 mm rocznie, większa część kraju ma 400-600 mm rocznie, na terenach stepowych poniżej 200 mm rocznie. Ziemie uprawne zajmują zaledwie 12% powierzchni, zaś lasy (głównie w rejonie północno-wschodnim) tylko 3%.
Różnorodność etniczna i językowa Afganistanu odzwierciedla jego położenie, gdzie przechodziły wojska i przecinały się historyczne szlaki handlowe prowadzące z Azji Środkowej do Azji Południowej i Południowo-Zachodniej. Dari (afgański perski) i paszto są językami urzędowymi i służą jako wspólny język większości Afgańczyków, chociaż talibowie stosowali tylko paszto. Tadżycki, uzbecki i turkmeński są szeroko rozpowszechnione na północy. Mniejsze grupy w całym kraju mówią ponad 70 innymi językami i niezliczonymi dialektami.
Religią państwową jest islam. Szacuje się, że 84% ludności to muzułmanie wyznający sunnicką odmianę Hanafi. Reszta to głównie muzułmanie szyici, przede wszystkim Hazarowie. Pomimo prób w okresie rządów komunistycznych laicyzacji afgańskiego społeczeństwa islamskie praktyki przenikają wszystkie aspekty życia. Islam był fundamentem oporu wobec komunistów i radzieckiej inwazji. Islamskie tradycje religijne i przepisy, wraz z tradycyjną praktyką są podstawowym sposobem na prowadzenie swojego życia i rozwiązywanie sporów prawnych. Poza mieszkańcami dużych miast większość Afgańczyków jest podzielonych na plemiona i inne wspólnoty oparte na przywódcach, które kultywują dawne tradycje i praktyki religijne.
Liczba mieszkańców wynosi 32 738 tys., niemniej ludność jest rozmieszczona bardzo nierównomiernie. Główne skupiska to kotliny śródgórskie i oazy na obszarach północno-wschodniej części kraju; tereny wysokogórskie na północy i półpustynne na południowym zachodzie są prawie bezludne. Ok. 2 mln mieszkańców to koczownicy. Ponad 3 mln osób przebywa na emigracji, głównie w Pakistanie i Iranie. Skład narodowościowy jest zróżnicowany: żyją tu Pasztunowie - 53%, Tadżycy - 12%, Hazarowie i Uzbecy - po ok. 8%, Beludżowie. Tylko 23% ludności mieszka w miastach. Poziom życia ludności i jej zdrowotność należą do najniższych w świecie; powszechnym zjawiskiem jest analfabetyzm - 79%.
| Brak komentarzy. |
