Zapach parzonej herbaty i pieczonego chleba, wielobarwne tradycyjne dywany oraz mnóstwo roześmianych dzieciaków - tak w jednym zdaniu można opisać uzbecki dom. Jednak przyjrzyjmy się dokładniej obliczu Uzbeków, ich bogatej tradycji oraz codziennemu życiu.
Kilka słów o pochodzeniu...
Uzbecy wywodzą się z mongolskiej części Białej Ordy, czyli feudalnego państwa mongolskiego, które położone było w dorzeczu rzeki Syr-daria oraz na rozległych stepach na północny wschód od Jeziora Aralskiego, aż do rzek Iszym i Sari-Sur. Jest to najliczniejszy naród Azji Środkowej zamieszkujący oprócz samego Uzbekistanu niemalże wszystkie sąsiednie państwa: Kazachstan. Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan. Należą do ludów tureckich i ich dominującą religią jest islam. Są bardzo przywiązani do tradycji, a rodzina stanowi najważniejszą wartość w ich życiu.
Tradycja w połączeniu z życiem codziennym
W uzbeckiej rodzinie zaznacza się wyraźny podział obowiązków w rodzinie. Kobiety zajmują się przede wszystkim domem, sprzątają, gotują, opiekują się starszymi i wychowują bardzo liczną gromadkę dzieci. Bardzo rzadko rozwijają się zawodowo. Natomiast mężczyźni zajmują się głównie rolnictwem, hodowlą oraz rzemiosłem. To oni mają decydujące zdanie niemalże w każdej kwestii i kobiety są im podporządkowane.
Jak w jednym zdaniu najlepiej scharakteryzować uzbecką rodzinę? Bez wątpienia: gościnna i odnoszącą się ze szczególnym szacunkiem do starszych. Gościnność jest ich narodową cechą. W hierarchii wartości jest nawet ważniejsza od odwagi. Dlatego bardzo często zapraszają podróżnych do swoich domów i z prawdziwą radością dzielą się z nimi wszystkim co posiadają. Trzeba jednak pamiętać, że zaproszenie na herbatę i obiad najczęściej przedłuża się aż do śniadania. Czyli zgodnie z ich powiedzeniem, że jeśli zapraszasz kogoś na obiad lub kolację, powinieneś również zadbać o jego nocleg. A odmówić nie wypada.
Przekraczając próg uzbeckiego domu należy pamiętać o kilku bardzo ważnych zasadach. Po pierwsze należy zawsze zdejmować buty. Wejście do domu w obuwiu jest bardzo niestosowne i może wręcz obrazić domowników. Podłogi pokrywają piękne dywany, które są nie tylko ozdobą, ale służą przede wszystkim do siedzenia podczas posiłków i spania. Po drugie, kobiety nie powinny podawać ręki mężczyznom. Ten gest jest przeznaczony tylko dla Panów. Na znak szacunku mężczyźni witając kobietę kładą dłoń na sercu. Kolejną ważną zasadą jest kolejność zajmowania miejsc przy stole. Zawsze należy czekać, aż głowa rodziny zajmie honorowe miejsce i wskaże nam, gdzie mamy usiąść. W bardzo tradycyjnych rodzinach kobiety nie zasiadają przy jednym stole z mężczyznami. Jednak coraz więcej rodzin odchodzi o tej zasady, a w szczególności jeśli zapraszają do siebie turystów.
Po kilku minutach stoły zapełniają się słodkościami, kobiety przynoszą chleb, oczywiście własnoręcznie przyrządzony oraz zaparzają herbatę, która sprzyja długim konwersacjom. Parzona jest w wielkich samowarach, pamiętających głębokie czasy Związku Radzieckiego. Jest bardzo aromatyczna i smakuje wyśmienicie. Pita jest zazwyczaj z duża ilością cukru lub mleka.
Konwersacje również mają swój ustalony bieg. Głównym wątkiem każdej rozmowy jest rodzina. Więc należy być przygotowanym na dziesiątki pytań o babcie, dziadków, mamę, tatę, męża, żonę, dzieci, następnie krótka rozmowa o Bogu, kilka pytań o pracę, o samochody jakie są w twoim kraju najpopularniejsze, o pieniądze i tak dalej i tak dalej... I nawet nie zauważysz kiedy na stole pojawi się główne danie - plov. Jego podstawowymi składnikami są: ryż, baranina, cebula, czosnek, marchewka, papryka i dużo pikantnych przypraw. Jest prosty do przyrządzenia, pożywny i naprawdę dobrze smakuje.
Kilka słów o stroju
Chyba najbardziej charakterystyczną częścią stroju uzbeckiego jest czapka „tiubetejka”. Przeznaczona dla mężczyzn, noszona na samym czubku głowy. Ma kształt czworokąta, najczęściej czarna i pokryta tradycyjnymi uzbeckimi haftami. Zdecydowanie ciekawiej prezentuje się strój dla kobiet. Składa się on z długiej sukienki, która do złudzenia przypomina koszulę nocną. Jest luźna, aby nie podkreślać kobiecych kształtów, pokryta również fantazyjnymi wzorami. Pod nią noszone są szerokie bogato zdobione spodnie i czasem jeszcze kolejna spódnica. Głowę przykrywają kwieciste chusty.
Wstępując do Uzbeckiego domu, pamiętajmy aby zabrać ze sobą jakieś drobne upominki dla rodziny. Dla dzieciaków wystarczą słodycze czy długopisy, a jeśli postaramy się o coś bardziej pomysłowego sprawimy niepowtarzalną radość całej rodzinie.
Brak komentarzy. |