Weekend w Pieninach

O Pieninach słów kilka
Pieniny to malownicze pasmo górskie położone na terenie południowej Polski i północnej Słowacji. Wapienne skały wystające ponad zieleń lasu, Jezioro Czorsztyńskie i położone nad nimi malowniczo ruiny zamku w Czorsztynie oraz świetnie zachowany zamek w Niedzicy, ale chyba przede wszystkim wyjątkowy pod względem widokowym przełom Dunajca - to wszystko decyduje o niesamowitym uroku tego miejsca.

Już w 1932 roku, chcąc chronić naturalne piękno tych terenów, utworzono Pieniński Park Narodowy, który funkcjonuje po dziś dzień. Po stronie słowackiej ma on swój odpowiednik - Pieninsky Narodny Park.

Pieniny przyciągają turystów przez cały rok, oferując bogaty wachlarz atrakcji i możliwości wypoczynku, które zadowolą każdego. Tutejsze miejscowości, takie jak Krościenko nad Dunajcem, Czorsztyn, Niedzica czy Szczawnica-Zdrój już od dawna są znane jako kurorty turystyczne - pełno tutaj zabytkowych budowli, a baza noclegowa jest świetnie rozwinięta. Czyste powietrze, sprzyjający klimat oraz 12 źródeł wody mineralnej, powodują, że Szczawnica-Zdrój jest obleganym uzdrowiskiem już od prawie 200 lat.

Dla wielbicieli górskich wędrówek i miłośników przyrody
Spływ tratwami po Dunajcu, który wije się pomiędzy wyrastającymi z ziemi górami i skałami, tworząc jeden z najpiękniejszych przełomów rzecznych w Europie, to prawdziwa uczta dla oka i dla duszy. Jedna z legend głosi, że ujście Dunajcowi wyrąbał mieczem król Bolesław Chrobry. Jeśli skorzystacie z okazji i wybierzecie się na spływ, usłyszycie tych opowieści znacznie więcej z ust flisaków. Prawie każda skała przypomina kształtem to zwierzę, to rycerza i z wieloma z nich wiążą się jakieś legendy. Spływ trwa dosyć długo (krótsza trasa ma aż 15 km i spływ nią trwa 2 godziny i 15 minut, a dłuższa 20 km, a płynie się nią 2 godziny i 45 minut), ale nie myślcie, że będziecie mieli czas się nudzić. Flisacy dbają o dobry humor swoich pasażerów.

Przez wiele lat spływ zaczynał się spod Zielonych Skałek w Czorsztynie, ale w związku z budową zapory na Dunajcu, trasę spływu skrócono o 6,5 km, a przystań flisacką przeniesiono do przysiółka Sromowiec Wyżnych - Kątów. Dawny Czorsztyn znajduje się obecnie na dnie Jeziora Czorsztyńskiego (teren, na którym obecnie znajduje się jezioro zalano w 1996 roku). Normalny bilet na spływ krótszą trasą, czyli do Szczawnicy kosztuje 49 zł, a dłuższą, czyli do Krościenka - 59 zł. Mimo dosyć wysokiej ceny, warto chociaż raz w życiu skorzystać z jednej z głównych atrakcji Pienin.

Wypad w Pieniny będzie wspaniałą atrakcją dla wielbicieli górskich wędrówek. W Pieninach utworzono wiele szlaków pieszych i kilka rowerowych. Najbardziej znane miejsca odwiedzane przez turystów to szczyty Trzy Korony i Sokolica oraz Wąwóz Homole. Według badań archeologicznych niegdyś na terenie Wąwozu Homole istniała warownia broniona przez skały oraz sztucznie wykonany przekop z wodą. Przez wiele lat wąwóz był penetrowany przez niestrudzonych poszukiwaczy skarbów.

Wygodnickim również się tutaj spodoba - nie musicie się wysilać, żeby podziwiać widoki z góry. Możecie skorzystać z kolejki krzesełkowej, która wywiezie Was na szczyt o nazwie Palenica. Normalny bilet na przejazd w 2 strony kosztuje 16 zł.

Zimą można zjechać z Palenicy na nartach jedną z dwóch tras: czerwoną (trudniejszą) lub niebieską (łatwiejszą). Oprócz tego, w Pieninach dostępne są również dwa inne ośrodki narciarskie: Arena Narciarska Jaworki-Homole oraz stacja Czorsztyn-SKI Kluszkowce.

Dla miłośników zabytków
Dwa najbardziej godne uwagi zabytki znajdujące się w Pieniach, to ruiny zamku w Czorsztynie i zamek w Niedzicy. Zamek Dunajec (choć turyści kojarzą go raczej jako zamek w Niedzicy) to warownia z XIV wieku, która mimo licznych wojen i pożarów, dzięki renowacji wciąż zachwyca. Budowla położona jest na wzniesieniu, niejako wynurza się z lasu i góruje nad wodami jeziora, wkomponowując się genialnie w ten wyjątkowy krajobraz. W części muzealnej zamku zobaczyć można nie tylko eksponaty związane z jego historią, ale również na przykład izbę tortur. W zamku mieści się także restauracja i kawiarnia.

Z zamku w Niedzicy dostrzeżecie ruiny innego zamku z XIV wieku, znajdujące się na pobliskim wzniesieniu. Budowla uległa zniszczeniu w XVIII wieku w wyniku walk, a także częściowo w efekcie uderzenia pioruna (spłonął dach zamku). Od lat 50-tych XX wieku trwają prace konserwatorskie, a od 1996 roku zamek jest udostępniony dla zwiedzających.

W samej Szczawnicy napotkacie wiele wspaniałych zabytków, większość z nich związana jest z tradycją uzdrowiska. Są to m.in. zabytkowe sanatorium o nazwie „Inhalatorium”, sanatorium „Świerki”, budyneczek przy Źródle Waleryi oraz liczne wille np. „Dom nad Zdrojami”, „Alma”, czy „Holenderka”. Oprócz zabytków związanych bezpośrednio z uzdrowiskowym charakterem miejscowości, zobaczyć możecie zabytkowe kościoły, takie jak kaplica zdrojowa, Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej, czy Kościół Św. Wojciecha. Ciekawym miejscem jest zabytkowy cmentarz, który działał w latach 1832-79. Na jego terenie znajduje się neogotycka kaplica cmentarna. Wiele budynków zostało wzniesionych w charakterystycznym dla tych stron stylu, zwanym stylem pienińskim.

Dla kuracjuszy
Szczawnica zawdzięcza swój uzdrowiskowy charakter nie komu innemu jak Józefowi Szalayowi, który był swego czasu właścicielem miejscowości. Jego ambicją było uczynienie ze Szczawnicy kurortu dorównującemu najbardziej znanym europejskim uzdrowiskom. To właśnie z jego inicjatywy wzniesiono pierwsze budynki o charakterze uzdrowiskowym. Szalay rozszerzył i unowocześnił Górny Park Zdrojowy, organizował pierwsze spływy Dunajcem, wydał pierwszy przewodnik po Szczawnicy. Za rządów Szalaya do Szczawnicy przybywała elita m.in. Cyprian Kamil Norwid, Józef Ignacy Kraszewski, Adam Asnyk, Henryk Sienkiewicz, Maria Konopnicka, Bolesław Prus, czy Jan Matejko.

Dziś władze i mieszkańcy Szczawnicy pielęgnują wspaniałą, długoletnią tradycję. W Szczawnicy leczy się głównie schorzenia górnych dróg oddechowych, ale także schorzenia układu ruchu. Uzdrowisko posiada 12 źródeł wody mineralnej, której picie wskazane jest m.in. przy schorzeniach górnych dróg oddechowych, nieżytach żołądka, czy osteoporozie.