Ateny w Grecji
Ateny - największe miasto i stolica Grecji. Jego historia sięga 3 tys. lat p.n.e. W 1400 r. p.n.e. na Akropolu wybudowano pierwszą twierdzę władcy, gdzie do końca XI w. p.n.e. rezydowali wielcy herosi. Pierwsze zapiski o Atenach datuje się na VIII w. p.n.e. Dzięki poparciu Sparty w wojnach perskich, Ateny mogły rozwinąć się w wielką potęgę nad Morzem Egejskim. W tym czasie powstał Związek Morski, rozpoczęto budowę Akropolu, oraz nastąpił rozwój ateńskiej demokracji.
Okres wielkiego rozkwitu starożytnego miasta przypadł na VI- V w. p.n.e. Po wojnie peloponeskiej (431- 404 r. p.n.e.), kiedy to Sparta pokonała Ateny, miasto to przestało być potęgą polityczną. Po śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 r. p.n.e. Ateny stały się prowincjonalnym miastem. W 146 r. p.n.e. Grecję podbili Rzymianie, a od IV w. n.e. miasto zaczęło upadać. Ateny pozostawały w obcych rękach aż do 1830 r., w tym właśnie roku rząd wyzwolonej Grecji wraz z jej pierwszym królem Otto I osiedlili się w tym miejscu. Miasto pozostawało siedzibą królów do czasu zniesienia monarchii w 1974 r.
Do dziś w Atenach współczesność i starożytność przeplatają się ze sobą. Jeszcze w połowie XIX w. Ateny były niewielką osadą skupioną wokół Akropolu. Z biegiem lat miasto rozrastało się, ale jego główne zabytki znajdują się w okolicy starożytnych budowli. Bliskość tych obiektów sprawia, że można je zwiedzać praktycznie na piechotę.
Najważniejszym zabytkiem jest tu wzgórze Akropolu. Stanowi ono wizytówkę zarówno Aten, jak i całej Grecji. Akropol został wzniesiony na 156-metrowym skalnym cokole górującym ponad równiną ateńską. W czasach starożytnych był tętniącym życiem miastem, a najstarsze ślady osadnictwa na jego terenie pochodzą z II tysiąclecia p.n.e. Początkowo znajdowała się tu siedziba władców. W VIII w. p.n.e. stał się miejscem poświęconym bóstwom. W VI w. p.n.e. wybudowano tu pierwszą monumentalną świątynię poświęconą Atenie. W tym czasie powstała też pierwsza prowadząca na Akropol brama i świątynia Artemidy. Budowle te zostały zniszczone w wojnie z Persami.
W 450 r. p.n.e. postanowiono wznieść tu Parteon, świątynię Nike, Propyleje oraz Erechtejon. Rozbudowę Akropolu wspierał wieloletni władca Aten, Perykles. Dzięki temu przedsięwzięciu powstały obiekty, które dziś możemy zwiedzać. Propyleje były monumentalnym zespołem bramnym. Zbudowana w stylu jońskim świątynia Nike funkcjonowała jako miejsce kultu Ateny Nike. W Erechtejonie czczono wszystkie bóstwa obecne na Akropolu. Jego najsłynniejszym elementem jest Ganek Kor - posągów dziewcząt podtrzymujących strop budowli. Obecnie są to kopie oryginalnych rzeźb.
Parteon jest największą budowlą Akropolu. Powstawał przez 15 lat (od 447 do 432 r. p.n.e.). Budynek został wzniesiony w stylu doryckim. Dokładnie zaprojektowany nigdy nie pełnił roli prawdziwej świątyni, choć jego wnętrza kryły 12- metrowy, wykonany ze złota i kości słoniowej posąg bogini Ateny. Parteon był głównie skarbcem miasta. Miał też za zadanie podkreślać siłę i rolę starożytnych Aten.
W pobliżu Akropolu znajduje się wiele innych antycznych obiektów, w tym: Areopag, czyli miejsce zebrań najwyższego sądu w Atenach; Keramejkos - starożytny cmentarz; Wzgórze Muz, gdzie znajduje się wybudowany w 115 r. p.n.e. grób syryjskiego księcia Antiocha Filopapposa; Pomnik Lizykratesa; 12-metrowa Wieża Wiatrów z I w. p.n.e., która mieściła zegar wodny; Łuk Hadriana z II w. n.e.; Rzymska Agora z 10 r. n.e., która powstała jako uzupełnienie greckiej; wybudowana na przestrzeni wieków VI p.n.e.- II n.e. świątynia Zeusa Olimpijskiego; Teatr Dionizosa; oraz Biblioteka Hadriana.
Tuż obok Akropolu znajduje się Agora - starożytny plac targowy, który od V w. p.n.e. do VI w. n.e. stanowił ośrodek życia handlowego i społecznego Aten. Budowle wchodzące w jej skład były wielokrotnie niszczone i to, co obecnie możemy tu podziwiać sięga zaledwie czasów rzymskich. Wyróżnia się tu Portyk Attalosa - kolumnową budowlę, w której składowano towary, oraz najlepiej zachowaną świątynię grecką poświęconą Hefajstosowi. Budowla ta została wzniesiona w V w. p.n.e. w stylu doryckim.
W Atenach znajdziemy także wiele zabytkowych kościołów, jak Agia Dinami z XII w, pochodzący z tego samego wieku Agios Eleftherios, XI-wieczny Kapnikarea, Klasztor Kessariani z XI w., oraz Mitropolis - wielką katedrę prawosławną z XIX w.
Oprócz starej dzielnicy Plaki, warto wybrać się do modnej Kolonaki. Atrakcją Aten jest Plac Sindagma - miejsce spotkań Ateńczyków, do którego przylega budynek Parlamentu. Jest to dawny pałac królewski z XIX w. Dziś stanowi siedzibę rządu i prezydenta. Przed Parlamentem znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza, gdzie ubrani w historyczne mundury żołnierze pełnią wartę.
Będąc w stolicy Grecji warto zobaczyć Port w Pireusie oraz Stadion Olimpijski. W miejscu, gdzie znajduje się dzisiejszy stadion, co 4 lata w starożytnych Atenach odbywały się uroczystości związane z głównym świętem miasta - Panatenejami. Tu także miało miejsce otwarcie pierwszych igrzysk olimpijskich świata nowożytnego w 1896 r.
Dobrym punktem widokowym na całe miasto oraz Akropol jest wzgórze Likewitos. Przy dobrej widoczności można tu także ujrzeć pobliską wyspę Eginę. Egina leży w Zatoce Sarońskiej. Główną atrakcją są tu pozostałości świątyni Afai. Wzniesiono ją w V w. p.n.e. w stylu doryckim. Na wyspę można dotrzeć promem z portu w Pireusie. Oprócz wyżej wymienionych miejsc Ateny mają wiele do zaoferowania. Są tu liczne parki, ogrody, place, kawiarnie, restauracje i sklepy z pamiątkami.
