Nikozja na Cyprze

Nikozja - stolica i największe miasto Cypru. Położone jest na Nizinie Mesaria, pomiędzy Górami Troodos a północnym grzbietem Cypru. Przez miasto prowadzi Zielona Linia - granica strzeżona przez oddziały ONZ, rozdzielająca miasto na dwie odrębne części: grecką i turecką.

Miasto powstało w miejscu Ledry - osady z czasów neolitycznych. W IV w. p.n.e. została ona rozbudowana przez Lefkosa, syna Ptolemeusza, od którego imienia pochodzi tradycyjna nazwa miasta - Lefkosia.

Miasto zaczęło się rozwijać od czasów najazdów arabskich piratów, kiedy to Lusignanowie przenieśli do Nikozji dwór królewski i rozpoczęli budowę kolejnych obiektów państwowych i dworów. Miasto przeżyło trzęsienia ziemi, liczne zarazy i najazdy. Dziś stanowi najważniejszy ośrodek gospodarczy Cypru.

Na uwagę zasługuje przede wszystkim tutejsza Starówka, którą otaczają mury obronne z XV w. Stare Miasto Nikozji najłatwiej zwiedzać na piechotę, rozpoczynając spacer od Platia Elefterias. Kierując się w stronę Zielonej Linii, warto zwiedzić pochodzący z 1872 r. Kościół Feneromeni i pobliski Meczet Arablar.

Warto wybrać się na tutejsze targowisko, skąd łatwo dostać się do Pałacu Arcybiskupiego. Pałac ten stanowi kompleks budynków wzniesionych przy placu Kyprianos. W starym pałacu mieści się obecnie Centrum Kultury Makariosa III, w tym Muzeum Bizantyjskie z największą na Cyprze kolekcją ikon. Stamtąd warto udać się do Domu Hadjigeorgakisa Kornesiosa - okazałej rezydencji, w której w XVIII w. mieszkał ówczesny dragoman Cypru. Oficjalną funkcją dragomana na Cyprze było pośrednictwo między prawosławną ludnością a władzą turecką. Obecnie w rezydencji znajduje się muzeum przedstawiające życie mieszkańców Nikozji za panowania sułtana tureckiego.

Nieopodal znajduje się Meczet Omeriyeh, który wybudowano tu na gruzach dawnego kościoła Augustianów z XIV w. Tu także trafimy na łaźnię turecką. Kolejnym zabytkiem jest Kościół Trypiotis, który został wybudowany u schyłku XVII w. przez arcybiskupa Germanosa II. Na Starówce na uwagę zasługuje także Kościół Panagia Chrysalionitissa z XV w. W Nikozji znajdziemy również liczne Muzea, z których najciekawszymi są Muzeum Leventis, Muzeum Cypru, a także Etnograficzne Muzeum Cypru.

Chcąc przekroczyć granicę grecko - turecką w mieście należy udać się do przejścia przy hotelu Ledra Palace. Należy mieć przy sobie paszport. Północna część miasta sprawia wrażenie zaniedbanej. Znajduje się tu jednak kilka ciekawych obiektów, które warto odwiedzić. Skupiają się one na niewielkiej przestrzeni.

Tuż obok tureckiego posterunku granicznego wznosi się XVII - wieczny Meczet Araba Ahmeta Paszy, zbudowany ku czci zdobywcy Cypru. We wnętrzu ma się znajdować włos Proroka Mahometa. Jednym z najciekawszych meczetów jest Selimiye Cami, który powstał w XVI w. po przekształceniu w świątynię muzułmańską ówczesnej katedry chrześcijańskiej Agia Sophia. Na uwagę zasługuje Plac Selimiye i Plac Atatürka, oraz Muzeum Etnograficzne, które mieści się w dawnym klasztorze derwiszów - Mevlevi Tekke.