Co zwiedzić na wyspie Samos?

Samos jest niewielką wyspą, o długości 43 km i szerokości 13 km, oddzieloną od Turcji około 1,5 kilometrową cieśniną Mykale. Rejsy do znajdującego się niedaleko tureckiego kurortu Kusadasi są jednocześnie jedną z wycieczek fakultatywnych organizowanych przez biura podróży na wyspie.

Zwiedzając Samos aż trudno uwierzyć, że w starożytności mieściło się tu centrum kultury jońskiej, a sama wyspa była jedną z najbogatszych w całej Grecji. Słynęła m.in. ze swojej ceramiki, a wazy z Samos pochodzące z VI wieku są jednymi z najsłynniejszych pozostałości kultury jońskiej. W późniejszych wiekach, w skutek licznych podbojów, wpierw przez Genueńczyków, a później przez Osmanów, wyspa straciła większość najcenniejszych starożytnych budowli. Turcy opuścili Samos dopiero na początku XIX wieku, a ta po przyłączeniu do Grecji na początku XX wieku została jedną z ważniejszych greckich baz wojskowych na Morzu Egejskim. Grecka armia do dziś obecna jest na wyspie, co można łatwo zauważyć przy okazji zwiedzania wyspy, napotykając co najmniej kilka ogrodzonych baz wojskowych.

Dziś Samos to wyspa chętnie odwiedzana przez turystów, co raz więcej inwestuje się tu w rozwój turystyki, jednocześnie starając się zachować jej naturalny, wciąż miejscami dziewiczy charakter.

Na pobyt na wyspie wystarczy przeznaczyć około tygodnia, który możemy podzielić zarówno na czas na zwiedzanie wyspy jak i wypoczynek na plaży i wakacyjne lenistwo.

Co zwiedzić?
Miastem, które na pewno warto zwiedzić jest Pithagorio, nazwane tak na cześć pochodzącego z Samos matematyka Pitagorasa. Położone jest ono w południowo-wschodniej części wyspy, zaledwie 11 km od stolicy Samos. W Pithagorio warto pospacerować po urokliwych wąskich uliczkach wśród pastelowych greckich domów, dojść do malowniczego portu w zatoce i przysiąść w jednej z kawiarni bądź tawern próbując specjałów greckiej kuchni. Nad miasteczkiem wznosi się wzgórze, na które można wejść, skąd rozciąga się malownicza panorama okolicy. Z Pithagorio podjechać można również do położonego niedaleko na zboczach góry tunelu - akweduktu Eupalinosa, perły starożytnej inżynierii.

Jadąc na północ od Pithagorio docieramy do miasta Samos - stolicy wyspy. Nie jest ono tak urokliwe jak Pithagorio, jednak warto zwiedzić część miasta położoną wyżej, która swój urok zawdzięcza tradycyjnym greckim domom i kościółkom. Pasjonaci muzeów i sztuki starożytnej mogą zajrzeć do muzeum archeologicznego, gdzie pośród zbiorów znaleźć można majestatycznego kolosa Kouros mierzącego 5 metrów wysokości, którego powstanie datuje się na rok 580 p.n.e.

Poruszając się dalej na zachód, po drodze między stolicą wyspy a miejscowością Kokkari, warto w Agios Konstantinos skręcić na południe i pokonać dość trudną i krętą drogę wspinającą się do góry, aby dojechać (bądź też dojść) do urokliwej wioski Manolates. Spacerując wąskimi uliczkami, mijając starą zabudowę i jej równie wiekowych mieszkańców, napotkamy wolno biegające kury, kozy, a także osły, które do dziś służą lokalnej ludności czasem jako jedyny możliwy środek transportu. Warto zatrzymać się tu w jednej z tawern i spróbować lokalnych wyrobów bądź też wypić filiżankę dobrej mocnej greckiej kawy w towarzystwie sędziwych Greków, gdzie z dala od turystycznych kurortów i gwarnych plaż czas zdaje się płynąć wolniej.

Wracając na wybrzeże i kierując się na zachód dojeżdżamy do Kokkari, dawnej wioski rybackiej, a dziś popularnego kurortu, który słynie z pięknych plaż (Lemonakia i Tsamadou). Ze względu na silne wiatry do Kokkari zjeżdżają fani sportów wodnych, przede wszystkim windsurfingu.

W zachodniej części Samos mieści się kolejny kurort - Karlovassi. Drugie co do wielkości miasteczko na całej wyspie stanowi dobrą bazę wypadową do zwiedzania tej części Samos. Najbardziej malowniczą częścią miejscowości jest dzielnica Paleo Karlovassi, charakteryzująca się wiekową zabudową, porozcinaną zacienionymi uliczkami. Karlovassi słynie na całej wyspie z wyrobów garncarskich, które można kupić przy lokalnych garncarniach. Kilka kilometrów na zachód od miasteczka znajduje się piaszczysto-żwirowa plaża Potami, otoczona zielonymi klifami. Warto również wybrać się do wodospadów znajdujących się niedaleko (droga na plażę Potami, skręt na południe) - większy z nich ma 5 metrów wysokości, a na górę wchodzi się po 60-ciu drewnianych stopniach. Jest to jednak wycieczka dla osób wysportowanych, gotowych na wycieńczający wysiłek fizyczny. Należy również pamiętać o zabraniu odpowiedniego obuwia (najlepiej gumowego przeznaczonego do wody).

Miłośnicy górskich wędrówek mogą wybrać się na szczyt góry Kerkis (1434 m n.p.m.), w zachodniej części wyspy. Wędrówkę zaczyna się z wiosek Votsalakia i Kambos położonych nad zatoką. Szlak ma długość 12 km, w połowie drogi można zwiedzić klasztor Evangelisteria.

Pozostałości z czasów starożytnych na Samos to przede wszystkim, jeśli nie tylko, ruiny świątyni bogini Hery, Heraion. Według mitologii Hera była siostrą i jednocześnie żoną Zeusa. Królowa Olimpu, bogini małżeństw, macierzyństwa i rodziny, była jednym z dwunastu największych bogów greckich. To właśnie na Samos, w miejscu słynnej świątyni, Zeus i Hera spędzili swój miesiąc miodowy, który trwał przeszło 300 lat! Niestety dzisiejszy Heraion nie jest tak fascynujący jak jego historia, a ze starożytnych ruin pozostało niestety niewiele. Mimo wszystko wstęp na teren ruin jest płatny, 3 euro za osobę dorosłą, obiekt udostępniony dla zwiedzających codziennie w godzinach 9-15.

Plaże
Plaże na Samos są głównie piaszczysto-żwirowe i żwirowe. Najbardziej znane to: Lemonakia i Tsamadou w okolicach Kokkari, Mikro Seitani, Megalo Seitani oraz Potami niedaleko Karlovassi, żwirowo-kamienista Mykali oraz piaszczysta Psili Amos we wschodniej części wyspy. Psili Amos położne jest tak blisko tureckiego wybrzeża, że mieszkańcy Samos mówią, iż o świcie można tu usłyszeć koguta piejącego w ... Turcji.

Transport na wyspie
Na wyspie w sezonie letnim funkcjonuje komunikacja autobusowa, która wozi turystów między największymi miasteczkami oraz na pobliskie plaże. Niektóre hotele oferują swoim turystom połączenie do najbliżej położnych miast za darmo. Jednak najwygodniej Samos zwiedzać samodzielnie - na wyspie można wypożyczyć samochód, motor, skuter bądź też rower (dla najwytrwalszych). Wypożyczenie samochodu to koszt około 40 euro na dzień, w przypadku wypożyczania na większą ilość dni cena jest niższa. Kierowca powinien posiadać prawo jazdy od co najmniej roku oraz mieć ponad 23 lata. Należy mieć na uwadze, iż ze względu na górzyste ukształtowanie terenu na wyspie drogi są nie raz bardzo kręte, często bez zabezpieczeń w postaci barierek. Jeśli ktoś nie czuje się pewnie za kierownicą, lepiej wybrać motor, skuter czy też autobus. Najbardziej wysportowani mogą wypożyczyć rower, gdyż wyspa nie jest duża, lecz warto jednak pamiętać o czekających nas licznych wzniesieniach i ciężkich podjazdach.

Na Samos znajduje się jedno lotnisko, położone na południowy-zachód od Pithagorio. Port obsługuje głównie loty krajowe (linie lotnicze: Aegean Airlines, Astra Airlines, Sky Express), a w sezonie turystycznym loty czarterowe z całej Europy oraz sezonowe loty tradycyjnych przewoźników, m.in.: Air Berlin czy Austrian Airlines.

Co zjeść i wypić?
Zwiedzając wyspę nietrudno zauważyć typowo greckie krajobrazy, gdzie drogi wiją się pagórkami i dolinami w towarzystwie gajów oliwnych i winnic. Warto zatrzymać się tam na degustację czy kupno lokalnych win lub oliwy z oliwek. Tradycyjnymi wyrobami mieszkańców Samos są też lokalne sery (z mleka owczego i koziego) czy miody, szczególnie z tymiankiem. Tak jak i w całej Grecji na Samos można zjeść tradycyjne greckie potrawy m.in. sałatkę grecką ze świeżych warzyw, w towarzystwie oliwy z oliwek i greckiej fety, musakę, suflaki, ryby, owoce morza i wiele innych. Spróbować można również lokalnych deserów takich jak Katades, Moustalevria czy charakterystycznego także dla państw bałkańskich, arabskich, a przede wszystkim Turcji, nadziewanego placka - bourekia (börek).

Tradycyjne greckie trunki to ouzo (wódka wytwarzana z winogron), souma (lokalna wersja grappy - wytwarzana z pozostałości po zmiażdżonych winogronach), ale przede wszystkim wino. Samos słynie ze słodkiego wina Moscato Aspro oraz Muskat Samos. Istnienie na wyspie szczepów winogron do produkcji tych win datuje się aż na XVII wiek. Każdego roku, przez pierwsze dziesięć dni sierpnia, w stolicy wyspy, Samos, odbywa się festiwal wina w czasie którego można nie tylko kupić, ale także do woli degustować lokalne wina.