Kompleksy schronów kolejowych w Konewce i Jeleniu w pobliżu Spały powstały już w 1940 roku. O ich tajności świadczy fakt, że przy budowie pracowali wyłącznie robotnicy niemieccy, podczas gdy inne niemieckie obiekty wojenne na terenie Polski budowali więźniowie narodowości polskiej i żydowskiej.
W Spale, w opuszczonej rezydencji prezydenta RP, Ignacego Mościckiego zakwaterowało się niemieckie dowództwo wojsk okupacyjnych w Polsce. Niemieccy oficerowie poruszali się głównie pociągami. Osobiste pociągi mieli Hitler, Himmler, Goering oraz niektórzy dowódcy operacji wojskowych. Ale pociągi były łatwym obiektem ataków; zwłaszcza z powietrza, dlatego Niemcy postanowili wybudować sieć schronów przeciwlotniczych przystosowanych dla pociągów. Przed atakiem na Związek Radziecki Niemcy postanowili wybudować w okolicach Spały kompleks, któremu nadano nazwę Gefechtstand Anlage Mitte (Stanowisko Dowodzenia Obszar Środek), a na który składały się bliźniacze zespoły schronów w Konewce i Jeleniu. Jednakże kompleks szybko znalazł się na dalekim zapleczu frontu i mógł pełnić tylko funkcję zapasową.
Bunkier w Konewce ma 380 metrów długości, może pomieścić pociąg złożony z 10 - 14 wagonów. Jest to jeden z najdłuższych schronów wybudowanych w czasie II Wojny. Zbudowany jest betony i podzielony na 17 części połączonych dylatacją, ma ostrołukowe, silne sklepienie. W jego wnętrzu obecnie znajduje się wystawa znalezionych przedmiotów związanych z okolicą. Obok schronu głównego znajdują się schrony techniczne, w których zobaczyć można stację uzdatniania wody, zbiornik paliwa czy kompleks energetyczny. Cały kompleks dostępny jest do zwiedzania, a bilet wstępu kosztuje 5 złotych. Ciekawostką są pierścienie, które pojawiają się na zdjęciach miejsc zacienionych. Może komuś kiedyś uda się wyjaśnić ich zagadkę? Wokół schronu można przejechać się w koszu sowieckiego motocykla, którego kierowca ubrany jest w mundur Wehrmachtu.
Obiekt można zwiedzać od maja do listopada, codziennie oprócz poniedziałków, w pozostałych miesiącach zwiedzanie schronu dostępne jest tylko dla grup zorganizowanych, po wcześniejszym umówieniu.
W Jeleniu znajduje się podobny kompleks, jak w Konewce, ale tutejszy schron główny mierzy „tylko” 355 metrów i ma lekko łukowaty kształt. Tutaj wstęp jest bezpłatny, ale budynki są bardziej zaniedbane i w znacznie gorszym stanie niż te w Konewce.
Ogółem budowa kompleksu Konewka - Jeleń była bardzo kosztowna; zużyto tu znacznie więcej materiałów budowlanych, niż przy budowie głównej kwatery Hitlera Gierłoży.
Kompleksy w Konewce i Jeleniu dzieli odległość siedmiu kilometrów. Oba leżą na terenie Spalskiego Parku Krajobrazowego. Najprościej dojeżdża się tu z Tomaszowa Mazowieckiego.
Brak komentarzy. |