Wenecja - miasto na wyspie

Z czym kojarzą nam się Włochy? Przede wszystkim z pizzą oraz Wenecją. To magiczne miejsce sprawia, że za każdym razem gdy się do niego wraca, nieustannie zaskakuje swym urokiem i mocą oferowanych atrakcji. Pierwsze skojarzenie z Wenecją to spacery po ulicach i uliczkach, mosty, place i podwórka, które zaczarowują swym pięknem i funkcjonalnością. Bez względu na porę roku da się tu słyszeć ludzi mówiących rozmaitymi językami.

El Canale Grande - zwany przez mieszkańcow „Canalazzo” to główna wodna arteria miasta, która liczy sobie cztery kilometry i rozdziela miasto na dwie części: wschodnią i zachodnią. Każda skupia w sobie po trzy dzielnice. Brzegi kanału łączą trzy mosty: Ponte dei Scalzi, de Rialto i dell’Accademia. Kanał kształtem przypomina odwróconą literę „S”, a po obu jego stronach wznoszą się pałace w stylach: gotyckim, renesansowym, barokowym lub mieszanym. Wzdłuż kanału ciągną się liczne ogrody pełne kwiatów, stragany z owocami i warzywami.

Odkąd Wenecja zyskała na znaczeniu kanał stał się głównym szlakiem komunikacyjnym i transportowym miasta. Dawniej pełny był załadowanych barek pływających między rożnymi wysepkami, dziś, dla odmiany, pływają po nim w większości parowce, gondole i łodzie, które przemierzają go wszerz i wzdłuż - z jednego brzegu na drugi. Zwiedzanie miasta z pokładu statku jest w Wenecji rzeczą nie tylko wygodną i stosunkowo oszczędną, ale też bardzo popularną wśród obcokrajowców. Umożliwia dotarcie do zabytków po obu stronach kanału i widok na szeroką panoramę miasta. A budowane przez stulecia obiekty architektoniczne są dziś wizytówką Wenecji, stanowiąc obowiązkowy punkt programu każdej wycieczki.

Spośród ponad dwudziestu linii tramwajowych, jakie mamy do dyspozycji w wodnej komunikacji, najbardziej polecana jest linia nr 1, która płynie po kanale stosunkowo wolno, tak aby turyści mogli podziwiać świątynie i pałace z należytą im uwagą, mając przy tym czas na zrobienie kilku pamiątkowych fotografii. Dlatego też, na życzenie pasażerów statek zatrzymuje się co kilkaset metrów (praktycznie na każdym przystanku). Jako że budowli wartych zobaczenia jest tyle, że nie sposób zrobić tego za pierwszym razem, warto jest przepłynąć kanał dwukrotnie, by w pełni poczuć, że jest się w Wenecji. Najlepiej raz w dzień i raz wieczorem.

Romantyczny pejzaż miasta, który współtworzą odbite w lustrze wody promienie zachodzącego słońca, jak i światło dochodzące od strony lądu, inspirowały słynnych weneckich malarzy - kolorystów. Żywe, silnie nasycone barwami obrazy Belliniego czy Giorgiona oraz bardziej stonowane w swym wyrazie dzieła Tycjana można podziwiać w licznych tutejszych kościołach, jak np. bazylice Santa Maria della Salute, a ponadto w Pałacu Dożow, Gallerii dell’Accademia, a także w muzeach na całym świecie od Sankt Petersburga po Waszyngton.

Włochy - wycieczki objazdowe to najlepszy sposób aby dokładnie zwiedzić Wenecję, o której opowie nam z pewnością wykwalifikowany przewodnik, ale wróćmy dalej do wirtualnego poznawania Wenecji. Dawniej w mieście odbywały się słynne na całą Europę regaty, gry i zabawy. Chcąc podtrzymać tę tradycję, organizuje się we wrześniu Historyczne Regaty, czyli spektakularny i dumny pokaz historycznych barek biorących udział w procesji wraz z załogą poprzebieraną w stroje adekwatne dla danej epoki.

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Wenecji jest oczywiście Plac św. Marka. Znajdujący się w południowej części miasta był polityczno - kulturalnym centrum od czasów jego założenia. To właśnie na Placu św. Marka założyciele grodu, po opuszczeniu Malamocco, osiedlili się poszukując dla siebie miejsca stałego pobytu. Wznieśli więc Pałac Dożow jako miejską fortecę oraz Bazylikę dla złożenia relikwii świętego. Te oto dwie budowle miały się wkrótce stać najchętniej odwiedzanymi na świecie. Otoczona na zakolu kanału, z trzech stron przez morze, dzielnica przez wieki rozrastała się i stanowi obecnie bardzo ważny element życia publicznego. Od samego początku świętuje się tam najważniejsze dla mieszkańców wydarzenia, od początkowych polowań na bydło przez XII - wieczne corridy, aż po gimnastyczne zawody sportowe rozgrywane w wieku XVII; czy wreszcie współczesne procesje Bożego Ciała, a na hucznym karnawale kończąc.

Plac św. Marka - nazywany przez Napoleona najpiękniejszym salonem świata - w istocie zalicza się do najsłynniejszych placów świata. Zgodnie z projektem, budowle go otaczające miały spełniać ważne funkcje państwowe: Bazylika strzegła relikwii św. Marka Ewangelisty, patrona republiki, miasta i świątyni. Pałac Dożow był siedzibą rządu i władz sądowniczych. Prokuracje - siedzibą władz państwowych. Mennica pełniła funkcje ekonomiczne i handlowe, zaś dwie granitowe kolumny z godłem Wenecji: lwem św. Marka i postacią jej pierwszego patrona św. Teodora spełniały symboliczne funkcje strażników miasta.

Z San Marco niedaleko już do innej części miasta - San Polo, która mierzy sobie zaledwie 34 hektary i jest przez to najmniejszą dzielnicą Wenecji. Idąc tamtędy w stronę Kanału, przechodzi się przez najstarszy fragment miasta - Rialto. W dziewiątym wieku, pierwsi osadnicy postanowili mieszkać na tych maleńkich wysepkach, znanych jako Rivus Altus lub po prostu Rialto. Powodem osadnictwa na tak wysoko położonych obszarach było większe bezpieczeństwo w czasie powodzi. Gdy wraz z IX wiekiem rozpoczął się rozwój handlowy miasta, osada stała się niespodziewanie jego sercem kupieckim. Powstawały rynki zbytu dla okolicznych towarów, szczególnie zaś pojawiały się sklepy z artykułami luksusowymi. Zakładano banki, magistratury handlowe i towarzystwa ubezpieczeń morskich. Miasto było otwarte na wszystkich tych, którzy mogli przyczynić się do jego rozwoju. Po dziś dzień wiele się nie zmieniło. Ten fragment miasta jest wciąż bardzo żywy, pełen rynków, targów, sklepów i sklepików.

Dzielnica Santa Croce, leżąca w północno - zachodniej części miasta jest podzielona na dwie strefy bardzo od siebie rożne. W części wschodniej dominują uliczki i place, po których bardzo przyjemnie jest spacerować. Jest to skromna, choć atrakcyjna i pełna zabytków cześć miasta, widoczna od strony kanału. Jej zachodni fragment jest dużo mniej ciekawy, ponieważ przeważają w nim budynki przemysłowe i parking Placu Rzymskiego.

Z kolei Castello, już po drugiej stronie kanału, jest dzielnicą bardzo dużą i bardzo rożnorodną. Rozciąga się od San Marco do Cannareggio na zachodzie i nowoczesnej dzielnicy św. Eleny na wschodzie. Był religijną siedzibą miasta aż do wieku IX. Słynie również z „Arsenału” - stoczni gdzie powstawały okręty wojenne które współtworzyły flotę wenecjańską - niegdyś jedną z największych w Europie. Warta odwiedzenia jest również Riva degli Schiavoni - część handlowa z wąskimi uliczkami, pięknymi pałacami i zdobionymi kościołami, pełnymi zadziwiającej ciszy, gdzie można podziwiać liczne dzieła sztuki.

W północno - zachodniej części Wenecji znajduje się dzielnica Cannaregio. Mieszka tu jedna trzecia mieszkańców miasta (około 20 000 osób). Jest pierwszym miejscem, które przemierzamy, gdy wychodzimy ze stacji kolejowej Santa Lucia. Ciągnie się aż do najstarszych części miasta. Idąc północnym nadbrzeżem zaobserwujemy lagunowe wyspy, natomiast na południu rozległe meandry Wielkiego Kanału. Cannaregio jest okolicą skromną, z przewagą prostych kanałów, wąskich uliczek, małych barów i sklepików rzemieślniczych. Strefą chętniej odwiedzaną przez turystów jest ta, która otacza Lista de Espana y de Strada Nova - dwie główne ulice, prowadzące na stację Rialto. Poza tym w Cannaregio można spotkać najstarsze getto świata. I chociaż społeczność żydowska dziś żyje również w innych dzielnicach miasta, miejsce to zachowuje wciąż swój pierwotny urok i klimat.

Najbardziej południową częścią Wenecji jest Dorsoduro. Swą nazwę zawdzięcza twardemu i wysokiemu podłożu, na którym zostało wybudowane. W XIX wieku, po przeniesieniu Akademii Sztuk Pięknych do Kompleksu Miłosierdzia, skonstruowano nowy most, co spowodowało, że dzielnica ta stała się oblegana przez obcokrajowców chcących się tu osiedlić. Będąc w tej części miasta, nie należy też przeoczyć wspaniałych widoków wschodniej laguny, skąd widać żydowską wyspę „Giudecca”. Po zachodniej stronie, najlepiej udać się w okolice Campo Santa Margherita i Kościoła Św. Mikołaja Mendicoli, jednej z najstarszych świątyń Wenecji. W środku znajduje się XV-wieczny posąg świętego trzymającego w ręku trzy złote kule.

Są takie miejsca na ziemi, których nie sposób opisać słowami. Wenecja bez wątpienia jest jednym z nich. Wielkość tego miasta jest wypadkową jego nadmorskiego położenia, bogatej i burzliwej historii, cywilizacyjnego dostatku graniczącego z przepychem, dostojności i piękna odczuwalnych na każdym kroku czy wreszcie niezłomnego charakteru samych mieszkańców i wszechobecnego romantycznego nastroju który je otacza. Współczesny obraz miasta jest też wynikiem wieloletniego szacunku pokoleń do tradycji. Sam burmistrz Massimo Cacciari stwierdził przed kilku laty, że miasto charakteryzuje „starość, konserwatyzm i niechęć do zmian”. Być może to właśnie te cechy przez lata były kluczem do utrzymania wielowiekowej świetności.