Co zwiedzić w Kownie?

Kowno może poszczycić się nie tylko zabytkową, uznawaną za najpiękniejszą na Litwie Starówką, ruinami zamku i licznymi kościołami, ale także takimi ciekawostkami jak głaz, na którym Mickiewicz wyrył swoje inicjały, jedyna na Litwie kolejka linowo - terenowa, czy unikalne na skalę światową i... piekielnie interesujące Muzeum Diabłów.

Archikatedra Piotra i Pawła - 84 metry długości, 34 metry szerokości, 26 metrów wysokości nawy głównej - liczby mówią same za siebie. Kowieńska bazylika to największy kościół katolicki na całej Litwie. Prace budowlane zaczęto jeszcze w 1413 roku, ale z powodu problemów finansowych rozciągnęły się ona na dwa wieki. Z zewnątrz budowla stanowi klasyczny przykład gotyku, ale jej wnętrze za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego zostało zbarokizowane. Warto zwrócić uwagę na znajdujące się tam obrazy autorstwa Michała Elwira Andriolliego, słynnego ilustratora Pana Tadeusza.

Zamek Kowieński - Był pierwszym murowanym zamkiem w dziejach Litwy. Powstał ok. XIV wieku, jako litewska twierdza obronna, mająca chronić Litwinów przed Krzyżakami. Ci zniszczyli warownię, pozostawiając jednak Litwinom w spadku nowy zamek. Wybudowano go w zaledwie sześć tygodni, korzystając z pracy aż 60 000 ludzi; budową miał kierować sam Wielki Mistrz Krzyżacki, Konrad von Zoellner. Do jego kolejnego zniszczenia przyczyniły się nie wojny, ale natura - przede wszystkim częste wylewy rzeki Wilii, nad którą zamek jest położony. Jego obecny wygląd nieco rozczarowuje - zachowany fragment przypomina raczej mury obronne, niż monumentalną twierdzę, jaką był kiedyś.

Plac Ratuszowy - Kowieński rynek, zwany również Placem Ratuszowym to jedyny na całej Litwie zachowany w całości zespół zabudowy głównego placu miejskiego, przez wielu uznawany za najpiękniejszy w kraju. Znajdujące się tu budowle stanowią przegląd stylów architektonicznych, od gotyku, przez renesans, aż po klasycyzm. Największą ozdobą rynku jest nazywany Białym Łabędziem śnieżnobiały Ratusz, najładniejszy na Litwie, a według niektórych również i w całej dawnej Rzeczypospolitej. Przy Placu Ratuszowym znajdują się również dwa zespoły klasztorne: kościół św. Franciszka i klaszŹtor jezuitów oraz kościół św. Trójcy i klasztor bernardynek.

Ulica Wileńska - Pełna uroku i kawiarenek Vilniaus Gatve to główny deptak kowieńskiego Starego Miasta. Można tu wypić aromatyczną kawę w jednej z licznych knajpek, spróbować litewskiego piwa w którymś pubie, zasmakować dań kuchni całego świata w najróżniejszych restauracjach, a także skorzystać z oferowanego tu fish peelingu, czyli nietypowego zabiegu kosmetycznego, podczas którego małe rybki likwidują zgrubiały naskórek naszych stóp... zjadając go. Podczas tych wszystkich uciech dla ciała, nie zapomnijmy o zadbaniu również o naszego ducha - większość budynków przy uliczce stanowią przepiękne zabytkowe kamienice z XVI wieku.

Aleja Wolności - Mimo że pozbawiona szczególnie zabytkowego charakteru, aleja Laisves stanowi prawdziwe serce Kowna. O ile podobnie jak ulica Wileńska Laisves stanowi znakomite miejsce towarzyskich spotkań, to już pod względem wyglądu jest jej zupełnym przeciwieństwem. Aleja Wolności to liczący prawie dwa kilometry monumentalny, reprezentatywny deptak, stanowiący godną wizytówkę kowieńskiego Nowego Miasta. To tutaj skupiają się reprezentacyjne gmachy, teatry, sklepy i nocne życie miasta.

Muzeum Diabłów - 2 tysiące diabłów w jednym miejscu? Takie rzeczy tylko w piekle i... w kowieńskim Muzeum Diabłów. Prezentowana tutaj kolekcja została zgromadzona przez ekscentrycznego artystę Antanasa Zmuidzinaviciusa. Początkiem kolekcji była czarcia figurka, którą Antanas dostał w prezencie na jednym z urodzinowych przyjęć.

Diabeł, którego postać niezwykle często pojawia się w litewskim folklorze i literaturze, występuje tutaj również w eksportowych odmianach - na wystawie zobaczyć można eksponaty prezentujące wyobrażenia szatana w najróżniejszych kulturach z całego świata. Piekielnie kuszące!

Dom Perkuna - mimo że maleńki, opisać można go w samych superlatywach - jako najpiękniejszą kamienicę w Kownie, najładniejszy świecki budynek w stylu gotyku na Litwie, najlepszy przykład gotyku płonącego. Jego nazwa ma związek z romantyczną legendą, wedle której przed wiekami miała znajdować się tu pogańska świątynia boga Perkuna, czego dowodem ma być znaleziona tutaj maleńka figurka przedstawiająca owego bożka. Tyle legendy, historia przedstawia się natomiast następująco: w XV wieku dom wybudowali członkowie Hanzy na potrzeby swojej faktorii, następnie przeszedł on w dłonie jezuitów, którzy zamienili go w kaplicę; funkcjonowała tu również szkoła oraz teatr.

Dolina Mickiewicza - Adam Mickiewicz nie przepadał za Kownem, ale tutejszą dolina była jego najulubieńszym miejscem spacerowym - uważał ją za jedno z najpiękniejszych miejsc na Litwie, czemu dał wyraz w jej opisach w Konradzie Wallenrodzie i Grażynie:

Widziałem piękną dolinę przy Kownie / Kędy rusałek dłoń wiosną i latem / Ściele murawę, kraśnym dzierga kwiatem / Jest to dolina najpiękniejsza w świecie.

Aby podążyć śladami wieszcza, należy wybrać się do leżącej w pobliżu Gaju Dębowego i kowieńskiego ZOO dolinki strumyka Girstupis. Warto również odnaleźć tam duży głaz, na którym Mickiewicz chętnie przesiadywał, a nawet własnoręcznie wyrył swoje inicjały.

Meczet - Kowieński meczet to jedna z czterech muzułmańskich świątyń na Litwie, a zarazem centrum kowieńskiej społeczności tatarskiej i kolejne potwierdzenie wielokulturowości Kowna. Wcześniej na jego miejscu znajdował się meczet drewniany, murowanym zastąpiono go dopiero w latach 30. XX wieku ku pamięci Wielkiego Księcia Witolda, który to sprowadził wyznających islam Tatarów na Litwę.

Czasy po II wojnie światowej to czarna karta w historii meczetu - świątyni odebrano jej pierwotną funkcję, urządzając w jej wnętrzu cyrkowy magazyn, salę sportową i bibliotekę. Dzisiaj meczet powrócił do swojej pierwotnej funkcji i stanowi miejsce spotkań kowieńskich Tatarów, a także imigrantów z terenów byłych republik radzieckich. W XIX wieku wokół meczetu znajdował się muzułmański cmentarz, który w czasach Związku Radzieckiego zamieniono na znajdujący się tu do dzisiaj park.

Kościół Zmartwychwstania - To jedna z najbardziej monumentalnych budowli Kowna, której wielkość podkreśla jeszcze położenie na szczycie Góry Zielonej. Świątynia powstała w 1934 roku według projektu Karola Reisona jako największa budowla sakralna wzniesiona w XX wieku w krajach bałtyckich. Jej 72 - metrowa żelbetonowa wieża (co ciekawe w czasach sowieckich służąca jako maszt radiowy) stanowi znakomity punkt widokowy.

Funikuler - Inną atrakcję Góry Zielonej stanowi funikuler, czyli kolejka linowo-terenowa. Kiedy wybudowano ją w latach 30., pełniła znaczącą rolę w miejskiej komunikacji, oszczędzając mieszkańcom długich spacerów pod górę. Obecnie stanowi raczej atrakcję turystyczną, jako jedyna tego rodzaju kolejka na całej Litwie. Przejazd trwa tylko dwie minuty, ale wrażenia porównywalne są z tymi towarzyszącymi wjazdowi na Gubałówkę. Z funikulera szczególnie warto skorzystać, jeśli z alei Laisves zapragniemy dostać się do Kościoła Zmartwychwstańców - przejażdżka znacznie skróci drogę i będzie dużo przyjemniejsza niż wdrapywanie się po schodach.
Jeśli ktoś zasmakuje w tym środku transportu, warto wybrać się na drugi brzeg Niemna - znajduje się tam druga kolejka linowo - terenowa, prowadząca na Aleksotę.