Czego nie wolno przywozić z wakacji?

Bazarowe pokusy
Celem Konwencji, sporządzonej 3 marca 1973 r., jest ochrona dziko występujących populacji zwierząt i roślin gatunków zagrożonych wyginięciem przez kontrolę i ograniczanie międzynarodowego handlu tymi zwierzętami i roślinami, rozpoznawalnymi ich częściami i produktami pochodnymi. Polska ratyfikowała przystąpienie do Konwencji w grudniu 1989 r., a weszła ona w życie 12 marca 1990 r. Postępowanie zostało oczywiście podyktowane pogarszającym się stanem biosfery w ujęciu światowym i zatrważającymi statystykami. Nawet dzisiaj mówi się, że co czwarty gatunek ssaków, co ósmy ptaków i aż co trzeci płazów może wkrótce zniknąć z powierzchni Ziemi. Na decyzję wpływ miał też niebagatelny gwałtowny rozwój turystyki. Zagrożeniem dla środowiska jest z jednej strony przekraczanie niejednokrotne wskaźników chłonności turystycznej (tutaj pojawia się problem zrównoważonego rozwoju), ale i wzrastający wywóz pamiątek, często wątpliwego pochodzenia. To, co nieraz przykuwa naszą uwagę, nie zawsze może być legalnie przewiezione do kraju. Fragmenty rafy koralowej, torebki ze skóry krokodyla czy naszyjniki ze słoniowej kości z pewnością zostaną nam na lotnisku skonfiskowane. Poza tym, taki proceder jest traktowany jak przestępstwo i grozi za nie kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Lista zakazów
Warto zatem przed wyjazdem zorientować się, na co trzeba uważać i z zakupu jakiej pamiątki zrezygnować. Najdłuższa lista zakazanych przedmiotów dotyczy najbardziej egzotycznych krajów w obrębie Azji, Afryki i obu Ameryk. Ale pewne obostrzenia występują też w Australii czy choćby regionie Morza Śródziemnego.

Dla ułatwienia, powstała lista „zakazanych pamiątek i produktów” (bez odpowiednich zezwoleń CITES) w podziale na kontynenty, ew. regiony i kraje. Oto najważniejsze z nich:

Azja - wyroby z kości słoniowej, wyroby ze skorup żółwi morskich, muszle przydaczni, wyroby ze skór krokodyli i węży, koralowce, motyle (Malezja), żywe i spreparowane ptaki, storczyki (Tajlandia), produkty tradycyjnej medycyny chińskiej, kości hipopotamów, wyroby (np. szale) z wełny antylopy tybetańskiej Chiru.

Rosja - okazy dzikich zwierząt oraz skóry dużych drapieżników (wilków, rysi lub niedźwiedzi). Są też pewne obostrzenia co do kawioru: można przewieźć na własny użytek do 250 gram, powyżej tej masy potrzebne jest zezwolenie.

Afryka - kość słoniowa i wyroby, wyroby ze skór krokodyli i węży dusicieli, rogi nosorożca i wyroby z nich wykonane, sukulenty, koralowce, muszle przydaczni, wyroby ze skorup żółwi morskich, żywe gady i ptaki, skóry zebr, dzikich kotów i antylop.

Ameryka Południowa i Środkowa - żywe papugi, pamiątki wykonane z piór dzikich ptaków, produkty wykonane ze skorup żółwi morskich, pająki ptaszniki, kaktusy i storczyki, muszle przydaczni i ślimaków (skrzydelnik olbrzymi), biżuteria i inne wyroby z koralowców, egzotyczne gatunki kaktusów i storczyków (tylko przewożenie nasion roślin ozdobnych jest zwolnione z obowiązku posiadania zezwoleń CITES) , wyroby ze skór krokodyli i kajmanów, „pałeczki deszczowe” (ang. rain sticks, miejscowy instrument muzyczny wytwarzany z kaktusów), ubrania z wełny wikunii, pamiątki wykonane z korali rafotwórczych.

Ameryka Północna - produkty ze skór krokodyli, żywe gady, produkty ze skór i kości ssaków morskich (walenie, morsy), piór dzikich ptaków, muszle przydaczni, popularne naścienne ozdoby, zrobione z piór dzikich ptaków (często samo posiadanie piór ptaków z gatunku chronionych w USA jest przestępstwem), wyroby z niedźwiedzich skór i kości, rzeźbione kły morsów (często spotykanych w rejonach Alaski).

Australia - muszle przydaczni i ślimaków, żywe okazy dzikiej fauny, wyroby z koralowców. Tu jeszcze cenna uwaga dotycząca kangurów. Pamiątki i wyroby z tych zwierząt mogą być eksportowane, ale tylko wówczas, gdy nie są przeznaczone na sprzedaż, handel, wymianę lub jakikolwiek inny cel komercyjny.

Region Morza Śródziemnego - futra z kota rudego, wyroby ze skorup żółwi, kość słoniowa i wiele morskich ciekawostek (np. koniki morskie) oferowanych w kurortach, muszle skrzydelnika olbrzymiego.