Komunikacja miejska w Berlinie

Podstawą transportu w Berlinie jest cała sieć kolejowa - podziemna i naziemna, która przebiega przez to miasto łącząc najdalsze jego krańce z najważniejszymi stacjami w centrum. Jej doskonałym uzupełnieniem są kursujące liczne autobusy, tramwaje i promy. Poza transportem publicznym nie brak również taksówek, ścieżek rowerowych, a dla zmotoryzowanych, dobrze utrzymanych dróg i parkingów. Słowem, wszystko czego można by oczekiwać od dynamicznie rozwijającej się europejskiej metropolii.

Środki komunikacji miejskiej

Metro w Berlinie zostało otwarte już w 1902 r. jako odpowiedź na rosnące potrzeby komunikacyjne rozwijającego się miasta. Było to pierwsze tego typu rozwiązanie w kraju i przez kilka pierwszych lat ograniczało się zaledwie do jednej linii prowadzącej od Placu Poczdamskiego w okolice Ogrodu Zoologicznego. Łączna długość tego odcinka wynosiła 6 km, później przedłużono ją do niecałych 9 km. Następnie bardzo szybko pojawiały się nowe linie łącząc kolejne części miasta i pobliskie miejscowości.

Dziś berliński U-Bahn liczy sobie łącznie 146 km długości, 9 linii na trasie których jest 170 stacji, z czego 139 to stacje podziemne. Jest przy tym jednym z najnowocześniejszych podziemnych systemów komunikacji w całej Europie.

Pociągi poruszają się ze średnią prędkością 30 km/h. Najdłuższą linią jest U7 - licząca sobie 32 km. Pokonanie całej trasy zajmuje około godziny. Najkrótszą natomiast jest najmłodsza trasa - U55 - licząca zaledwie 1,8 km. W zasadzie stanowi ona fragment przedłużenia linii U5. Jej trzy stacje pokonać można w niecałe 5 minut. W ciągu najbliższej dekady planowana jest jej rozbudowa i połączenie w jedną z U5, kiedy to odcinek od Alexanderplatz do Brandenburger Tor będzie już gotowy.

Kilkanaście lat temu powstały także plany stworzenia dwóch nowych linii U10 i U11, jednak z uwagi na rozwój sieci tramwajowej, jak i zmianę priorytetów budżetowych, a także spodziewaną niską opłacalność ich budowy, inwestycja ta prawdopodobnie nie zostanie zrealizowana.

Częstotliwość kursowania pociągów jest taka sama jak chyba w każdym europejskim metrze: 2-5 minut w dni powszednie w godzinach szczytu; wieczorami i w weekendy (zwłaszcza niedziele) - około 10 minut. Na szczególną uwagę pod względem architektonicznym zasługują stacje Hermannplatz, Alexanderplatz, Wittenbergplatz, Gleisdreieck. Poza tym warto wspomnieć, że berlińskie metro, jako jedno z nielicznych na świecie, umożliwia swobodne korzystanie z sieci komórkowej większości operatorów, zarówno w wagonach jak i na stacjach.

Dodatkowo, oprócz metra funkcjonuje również 15 linii Szybkiej Kolei Miejskiej (S-Bahn) kursujących na liniach północ-południe, wschód-zachód i dookoła Berlina (Ringbahn). Obsługują zwykle dłuższe trasy docierając do dalekich przedmieść stolicy. Oznaczone są literą S i numerem linii.

Komunikację naziemną tworzą autobusy i tramwaje sieci MetroNetz (tzw. MetroBus i MetroTram), autobusy i tramwaje zwykłe, a także autobusy ekspresowe (ExpressBus) oraz linie nocne.

Łącznie, sieć autobusowa to przeszło 1300 pojazdów kursujących na 150 liniach dziennych i 54 nocnych. Wydawałoby się na pierwszy rzut oka, że nie sposób się w tym wszystkim połapać, jednak ich organizacja jest dość logiczna:

• Zwykłe autobusy stanowią większą część sieci autobusowej i są ponumerowane od 100 do 399. Z turystycznego punktu widzenia najciekawsza wydaje się linia nr 100, obsługiwana przez piętrowe autobusy. Jest symbolem zjednoczonego miasta, gdyż łączy jego wschodnią i zachodnią cześć. Prowadzi od Alexanderplatz do Zoological Garden i charakteryzuje się bardzo dużą częstotliwością kursowania. W czasie półgodzinnego przejazdu można zobaczyć z zewnątrz słynną Unter den Linden, Friedrichstrasse, Brandenburger Tor, Reichstag, Bundestag, Platz der Republik oraz wiele innych atrakcyjnych miejsc.
• MetroBusy kursują z 10-minutowymi odstępami i oznaczone są literą M oraz dwucyfrową liczbą. Obecnie funkcjonuje 17 takich linii. Autobusy te nie zatrzymują się na wszystkich przystankach. Ich wytyczone trasy często znaleźć można na mapkach komunikacyjnych miasta;
• Linie nocne oznaczone są literą N i pokrywają swoje trasy z przebiegiem linii metra, gdy w nocy ono nie funkcjonuje. Są to kolejno numery od 1 do 9. Pozostałe 36 linii zapewnia komunikację na głównych ulicach poszczególnych dzielnic miasta. Kursują średnio co pół godziny;
• Zasadniczym celem linii ekspresowych jest połączenie portów lotniczych i przedmieść z centrum miasta (metrem). 13 szybkich linii oznaczonych literą X zatrzymuje się jedynie na wybranych głównych przystankach. Częstotliwość ich kursowania zależy od danej linii i wynosi od 5 do nawet 20 minut.

Wspomnieć jeszcze należy że trzycyfrowa numeracja większości linii autobusowych nie jest przypadkowa. Pierwsza cyfra wskazuje częstotliwość lub sposób funkcjonowania linii: cyfry „1” i „2” to odstęp czasu około 10 minut, „3” - według rozkładu. Druga cyfra w numerze autobusu oznacza odpowiednią dzielnicę po której autobus się porusza. Na przykład nr „3” oznacza Spandau, a „5” - Pankow. Cyfra „0” oznacza zwykle, że trasa autobusu biegnie przez przynajmniej dwie dzielnice. Trzecia cyfra, która opiera się na tej samej numeracji co pierwsza, wskazuje orientacyjny przebieg trasy. W gruncie rzeczy jednak jest to oznaczenie bardzo nieścisłe i przeznaczone raczej dla osób bardzo dobrze znających miasto i specyfikę funkcjonowania tamtejszej komunikacji.

Integralną częścią berlińskiego krajobrazu są też tramwaje. Zalet przemieszczania się tym środkiem lokomocji nie trzeba chyba nikomu wymieniać. Dostrzegło je już pół miliona pasażerów, którzy każdego dnia korzystają z 22 linii znajdujących się głównie we wschodniej części miasta. Przystanki rozlokowane są średnio co pół kilometra. Jak wspominaliśmy już wcześniej, komunikację tramwajową, podobnie jak autobusową, możemy podzielić na zwykłą i tzw. MetroTram. Ta druga jest zwykle szybsza, gdyż zatrzymuje się jedynie na wybranych przystankach.

Ciekawym uzupełnieniem miejskiej komunikacji są przeprawy promowe. Sześć linii pokonuje wodne szlaki miasta o łącznej długości 7 km. Trzy z nich: F10, F11, F12 - kursują przez cały rok, a F21, F23 i F24 - w okresie od Wielkiego Piątku do 3 października. Pamiętajmy, że na każdy statek możemy także zabrać rower.

Strefy komunikacyjne, bilety

Berlin podzielony jest na trzy strefy: „A, B i C. Najkrócej mówiąc „strefa A” obejmuje centrum miasta, którego granice wyznacza przebieg dookrężnej linii S-Bahn; „strefa B” przedmieścia do granic miasta; a „strefa C” pozostałe przyległe do miasta obszary, jak np. lotnisko Schönefeld i Poczdam. W zależności od tego, w której strefie się poruszamy musimy nabyć odpowiedni bilet. We wszystkich środkach transportu należących do komunikacji miejskiej obowiązują te same bilety. W automatach i punktach sprzedaży możemy więc kupić bilety obowiązujące w następujących strefach: AB, BC lub ABC. Bilety ulgowe przysługują dzieciom od 6 do 14 lat. Poniżej 6 roku życia opłata nie jest pobierana. Bezpłatnie przewieziemy także bagaż. Zapłacić trzeba będzie natomiast za psa (jak za bilet ulgowy) i rower (1,5 EUR).

Ceny biletów

Do dyspozycji mamy, jak to zwykle bywa, wiele różnych biletów. Za jednorazowy przejazd w „strefach AB”, uprawniający do nieograniczonej liczby przesiadek w przeciągu dwóch godzin, zapłacimy 2,30 EUR (ulgowy 1,40 EUR). Poruszając się tylko w granicach administracyjnych Berlina (AB) nieco zaoszczędzimy, gdy zamiast kilku biletów jednorazowych kupimy bilet 4-przejazdowy. Jego cena to 8 EUR (ulgowy 5,30 EUR). Korzystnym rozwiązaniem jest bilet całodzienny, ważny od momentu skasowania do 3.00 rano następnego dnia. Jego cena to 6,30 EUR (ulgowy 4,50 EUR). Jeszcze lepiej, gdy podróżujemy w grupie do 5 osób. Koszt biletu grupowego to 15 EUR i taki sam termin ważności jak bilet całodzienny. W przypadku biletów 7-dniowych (27,20 EUR) sytuacja wygląda nieco inaczej. Bilet taki ważny jest przez siedem kolejnych dni od dnia skasowania do końca siódmego dnia, tj. do północy. Jeżeli jedziemy na krótkich trasach (max 3 stacje metrem lub S-Bahn albo max 6 przystanków tramwajem lub autobusem bez przesiadek) opłaca się kupić tzw. Kurzstrecke za 1,40 EUR (ulgowy 1,10 EUR).

Rower, taxi, samochód

Bardzo dobrym pomysłem na zwiedzanie Berlina jest rower. W całym mieście liczba tras dla rowerzystów jest wręcz imponująca. Choć wydaje się to nieprawdopodobne, ścieżek dla rowerów jest już łącznie ponad 850 km. Dodatkowo jednoślady mogą korzystać ze specjalnie dla nich wyznaczonych pasów na jezdni, ścieżek wzdłuż chodników i około 100 km dróg dzielonych wraz z pieszymi. Rowerzyści mogą się także poruszać po niektórych pasach przeznaczonych dla autobusów. Wszystko to sprawia, że przemieszczanie się po ulicach na dwóch kółkach jest szybkim i wygodnym sposobem komunikacji. Nie dziwi więc fakt, że wielu Berlińczyków coraz chętniej korzysta właśnie z tej formy transportu. Brak własnego roweru nie stanowi problemu, bo w różnych częściach miasta można spotkać wypożyczalnie. Ceny są różne, przeważnie +/- 10 euro za dzień. Dla osób, które nie lubią samodzielnie zwiedzać miasta nie brak wycieczek zorganizowanych. Za odpowiednią opłatą otrzymujemy rower i przydział do grupy z przewodnikiem, który oprowadza nas po wybranej trasie.

W Berlinie działa także kilka korporacji taxi. Niektóre mają nawet bezpłatną infolinię do zamawiania kursów. Co istotne, wszystkie pobierają opłatę wg tych samych zasad. Na samym początku zapłacimy 3,20 euro, zaś za każdy kilometr do siódmego włącznie 1,65 euro, a powyżej 7 km - 1,28 euro/km. Do tej ceny może zostać automatycznie dodany napiwek w wysokości 5-10%. Kiedy taksówkę „łapiemy” w ruchu i chcemy wykonać krótki kurs do 2 km (tzw. Kurzstreckenpauschaltarif) zapłacimy za niego 4 euro. Należy jednak na początku zgłosić chęć skorzystania z tej możliwości.

Poruszanie się po Berlinie własnym samochodem nie powinno stanowić dużego problemu z uwagi na generalnie dobry stan dróg i równie dobre oznakowanie. Przedmieścia Berlina i jego okolice są dobrze skomunikowane za sprawą zewnętrznej i wewnętrznej obwodnicy miasta z licznymi drogami dojazdowymi. Im bliżej centrum, tym można się spodziewać większych korków w godzinach szczytu. Sam wjazd do centrum miasta, tzw. Zielonej Stefy (Umweltzone) od ponad trzech i pół roku jest możliwy tylko dla samochodów o niskim poziomie wydalanych spalin ze stosowną naklejką na przedniej szybie. Jej koszt wynosi od 5 do 15 euro, zaś brak odpowiedniej plakietki skutkuje mandatem wysokości 40 euro. Dodatkowo, należy także pamiętać, że wiele dróg w Berlinie ma spore ograniczenia prędkości z uwagi na rosnący udział rowerów w ruchu ulicznym.

Dojazd na lotnisko - Schönefeld, Tagel

Na lotnisko Schönefeld najłatwiej dostać się korzystając z kolejki naziemnej (S-Bahn) lub kolei regionalnych, które mają swoją stację docelową zaledwie kilka minut pieszo od terminala lotniczego. Są to linie odpowiednio S45 i S9 oraz RE7, RB14 lub RB22. Można także skorzystać z autobusów: ekspresowej linii X7, zwykłych 162, 163, 171, a także linii 734, 735 bądź też nocnych N7 i N60. Przejazd taksówką z Alexanderplatz to koszt około 30 - 35 euro.

Na lotnisko Tegel dojedziemy autobusami ekspresowymi TXL i X9 lub zwykłymi 109 i 128. Za taksówkę z Alexanderplatz powinniśmy zapłacić 20 - 25 euro.

Schemat komunikacyjny Berlina (dokument PDF):
http://www.bvg.de/index.php/de/binaries/asset/download/20909/file/1-1

Aktualne ceny biletów (w języku niemieckim):
http://www.bvg.de/index.php/de/3786/name/Tarifuebersicht.html