Tallin w Estonii

Tallin - największe miasto i stolica Estonii. Pierwsze wzmianki o osadnictwie na terenie dzisiejszego Tallina pochodzą z I w. n.e. Na przełomie VIII i IX w. nieopodal Tallina znaleźli się Wikingowie. Na terenie obecnej stolicy istniał wówczas gród Estów - Kallevalin z estońskim zamkiem (Wzgórze Toompea). Była to portowo-handlowa osada, która leżała na szlaku handlowym. Osadą zainteresowali się Duńczycy, a Estończycy szybko poddali się najeźdźcom.

W XIII w. król duński Waldemar II na miejscu staro estońskiego zamku wzniósł nowy nazywając go „Taani linn”, czyli „duńskie miasto”. W tym samym wieku Tallin przeszedł w ręce Kawalerów Mieczowych, którzy nadali mu prawa miejskie. Następnie miasto powróciło z powrotem do Duńczyków. Do miasta zaczęli napływać kupcy, dzięki czemu Tallin stał się handlową potęgą.

W XIV w. król duński postanowił sprzedać Tallin Zakonowi Inflanckiemu. Panowanie Zakonu trwało do połowy XVI w., kiedy to Tallin przeszedł w ręce Szwedów. Tallin przeżywał rozwój pod względem kulturalnym, natomiast rządy szwedzkie doprowadziły do zerwania kontaktów handlowych z Rosją, w skutek czego miasto ogarnął kryzys gospodarczy. Po Wojnie Północnej Tallin znalazł się w obszarze Imperium Rosyjskiego. Miasto stało się trzecim pod względem wielkości portem Imperium.

Większością zamieszkującą Tallin byli Niemcy. Większość Estończyków uległa zatem germanizacji, opierając się próbie rusyfikacji. Dopiero w 1904 r. Estończycy wygrali wybory do rady miejskiej. Od tego momentu Estończycy zaczęli kultywować własne tradycje i zaczęli szukać drogi ku niepodległości. Początek XX w. to okres strajków w Tallinie, ale także czas rozbudowy miasta. W 1917 r. ogłoszono tu pierwszą estońską konstytucję, a w 1918 r. - niepodległość.

Swoją wolność Estonia utraciła po podpisaniu przez Niemcy i ZSRR paktu Ribbentrop-Mołotow. W czasie II Wojny Światowej znaczna część miasta została zniszczona. Estonia odzyskała niepodległość w 1991 r. Obecnie Tallin jest politycznym i administracyjnym centrum kraju, z największym estońskim portem.

W Tallinie bez wątpienia należy odwiedzić Stare Miasto. Zwiedzanie warto zacząć od Górnego Miasta, czyli góry Toompea. Wzniesienie to znajduje się w północno-zachodniej części miasta. Składa się z kilku uliczek i dwóch placów - Kiriku oraz Lossi Plats. Z góry rozpościera się wspaniały widok na Tallin.

Jednym z głównych zabytków Toompei jest gotycka Katedra św. Marii Dziewicy (Toomkirik). Świątynia została wzniesiona w XIII w. przez Kawalerów Mieczowych. Kościół wielokrotnie przebudowywano i rozbudowywano. W XVII w. katedra spłonęła, ale udało się ją odbudować.

Naprzeciwko świątyni znajduje się wzniesiony w XIX w. Dom Rycerstwa. Warto odwiedzić także Sobór Aleksandra Newskiego, czyli cerkiew z końca XIX w. W cerkwi miał zostać pochowany Kalev - praojciec narodu estońskiego.

Jedną z największych atrakcji Górnego Miasta jest Zamek Toompea z wieżą „Długi Herman”. Pierwotny zamek został wzniesiony przez Estów, następnie na jego miejscu Duńczycy zbudowali murowaną twierdzę. Od XIII w. zamek należał do Kawalerów Mieczowych, a następnie do zakonu Inflanckiego.

Z okresu dawnej świetności zachowały się jedynie fragmenty murów i wieża zwana Długim Hermanem. Za sprawą carycy Katarzyny II na terenie zamku wzniesiono gmach urzędu guberni, a całą twierdzę przekształcono w pałac. Dziś znajduje się tu siedziba estońskiego parlamentu, stąd też jego zwiedzanie jest zabronione.

Dolne Miasto to druga część tallińskiej Starówki. Dzielnica ta tętni życiem do późnych godzin wieczornych. Znajdziemy tu mury obronne z basztami i wieżami. Mury te powstały już w XIII w. Warto zwiedzić tu Kościół św. Olafa uważany za jeden z najbardziej imponujących przykładów architektury gotyckiej w Europie. Świątynia powstała w XIII w. Z przynależącej do świątyni wieży można podziwiać wspaniały widok na Dolne Miasto.

Zwiedzając Dolne Miasto warto także zwrócić uwagę na stare bramy prowadzące do miasta, w tym Wielką Bramę Morską i pochodzącą z XVI w. tzw. „Grubą Małgorzatę”. Tuż obok niej znajduje się Muzeum Morskie.

Dolne Miasto usiane jest zabytkowymi kościołami, kamieniczkami, jak np. XV-wieczne tzw. „Trzy Siostry”, oraz gmachami, które niegdyś stanowiły siedzibę bractw i zrzeszeń kupieckich. Warto zwrócić tu uwagę na wyróżniający się spośród innych budynków Dom Bractwa Czarnogłowych, czy na pozostałości po dominikańskim zespole klasztornym. Tu także znajduje się najważniejsza katolicka świątynia w Estonii - Kościół św. Piotra i Pawła, gdzie nabożeństwa niedzielne odprawiane są także w języku polskim.

W centrum Dolnego Miasta znajduje się Plac Ratuszowy. Jego główną atrakcją jest pochodzący z przełomu XIV i XV w. okazały gotycki ratusz. Przetrwał on do czasów dzisiejszych w praktycznie niezmienionym stanie. Ratusz można zwiedzać.

Poza Starym Miastem w Tallinie warto odwiedzić Kadriog - barokowy pałac z przylegającym do niego kompleksem parków. Pałac został wzniesiony w XVIII w. z polecenia cara Piotra Wielkiego. Obecnie znajduje się tu Estońskie Muzeum Sztuki. Nieopodal znajduje się Pałac Prezydencki wzniesiony w latach 30-tych XX w, a za nim - dom letni cara Piotra I ze zbiorem pamiątek po carze. Warto odwiedzić także skansen budownictwa drewnianego Rocca Al Mare.