Polska - Ujazd - zamek Krzyżtopór - relacja z wakacji

Zamek w Ujeździe został wzniesiony w latach 1624-44, nigdy nie został ukończony. Zbudowany jest w stylu włoskim typu „pallazo in fortezza”, czyli reprezentacyjnej rezydencji przystosowanej do obrony. Nazwę swą otrzymał od umieszczonych na bramie płaskorzeźb: krzyża i topora, które są wyrazem przekonań religijnych i herbem fundatora Krzysztofa Ossoliśskiego. Oba symbole umieszczone są na bramie wjazdowej do zamku. Budowa symbolizuje kalendarz: 4 baszty-kwartały, 12 sal - miesiące, 52 pokoje - tygodnie, 365 okien - dni w roku. Zamek ten był jednym z największych i najznakomitszych zamków magnackich w Polsce.

Obecnie - Krzyżtopór to pełna magii ruina zagubiona wśród pól opatowskich z dala od szlaków turystycznych, a zarazem najbardziej reprezentacyjny gmach ziemi sandomierskiej i najwspanialsza rezydencja magnacka w Polsce. Pomimo zniszczeń, jakie dokonały się tutaj w ciągu dwustu lat po opuszczeniu jej przez ostatnich mieszkańców, budowla wciąż stanowi czytelne założenie: zachowało się około 90 procent pierwotnych murów i niestety tylko 10 procent sklepień. Co niezwykle ważne, nie była ona nigdy przebudowywana w myśl nowych tendencji panujących w architekturze, dzięki czemu możemy ją podziwiać w jej pierwotnej postaci - w wielu miejscach dostrzec można jeszcze resztki dekoracji sgraffitowych lub detali kamiennych, stanowiących oryginalny wystrój otworów okiennych i portali. W 1991 zamek został oficjalnie otwarty dla zwiedzających, których czeka długi spacer pośród labiryntów sal, korytarzy i podziemi, dziś już pustych i pozbawionych jakiegokolwiek wyposażenia, ale przez to jeszcze bardziej tajemniczych, uskrzydlających wyobraźnię każdego, kto tu zajrzy. Dla ruchu turystycznego dostępne są właściwie wszystkie pomieszczenia i sale do wysokości drugiej kondygnacji, podziemne stajnie oraz piwnice połączone ze sobą wąskim, mrocznym tunelem, a także korona bastionów i murów obronnych, którą wytyczono trasę spacerową wokół pięcioboku skrzydeł dawnego pałacu. Krzyżtopór jest wielką atrakcją regionu, dlatego osoby ceniące sobie spokój powinny planować zwiedzanie w godzinach przedpołudniowych.