Qumran - ruiny starożytnej osady na Pustyni Judzkiej. Pierwsze ślady osadnictwa na tym terenie datuje się na VIII w. p.n.e. Od poł. II w. p.n.e. do ok. 60 r. n.e. Qumran było siedzibą esseńczyków - żydowskiego ruchu religijno - społecznego, którego członkowie prowadzili życie oparte na ascezie, modlitwie i pokucie. Esseńczycy schronili się tu po usunięciu w 152 r. p.n.e. arcykapłana Świątyni Jerozolimskiej. Znajduje się tu wiele pozostałości po osadach z tamtych czasów. Qumran zasłynęło z odkrytych tam w połowie XX w. tzw. zwojów znad Morza Martwego.
W 11 grotach odnaleziono ok. 800 rękopisów pochodzących z „biblioteki” esseńczyków. Datuje się je na okres od 250 r. p.n.e. do 50 r. n.e. W skład zbioru wchodzą wszystkie księgi biblijne (poza Księgą Estery), apokryfy i pisma esseńskie. Teksty spisywane były na skórzanych, papirusowych i miedzianych zwojach w różnych językach: hebrajskim, aramejskim, a także greckim. Większość zwojów jest obecnie przechowywana w Jerozolimie.